________________
( ૩ ) અથવા તે સામાન્ય વર્ગમાં વિરૂદ્ધ તત્વ ફેલાવી પોતાના ધર્મને પ્રચાર કરવાને માટે સબળ પ્રયત્ન કરી રહ્યા હોય ત્યારે યાત્રાએ નિકળતા સંઘમાંહેને વિદ્વાન મુનિવર્ગ, આ વસ્તુને તપાસે, વિચાર અને ધર્મ પ્રત્યે થતા અન્ય ધર્મોના આઘાતથી બચવા માગે છે. વળી કઈ ગામમાં કોઈ દુષ્ટ રાજા પ્રજાને પડી રહ્યો હોય અને પ્રજા સંઘપતિ આગળ આવીને પ્રાર્થના કરે ત્યારે સંઘપતિ એ વાતને વિચારે અને રાજાને મળી જે પ્રકારનું પ્રજાને દુઃખ હોય તેમાંથી પ્રજાને મુકત કરવા રાજને વિનવે, જે રાજા ન માને તે નાણાં આપીને પણ પ્રજાનું દુઃખ દૂર કરવા પ્રયત્ન કરે; છતાં પણ રાજા ન માને તો છેવટ સંઘપતિ લડાઈનું નોતરું આપે (પૂર્વે રાજાઓ જે સંઘ કાઢતા તેમાં દેશ જીતતા તે એટલાજ માટે કે પ્રજાનું દુ:ખ દૂર કરી પ્રજાને જોઈતા હકકે અપાવે)કોઈ રાજા અધર્મ પિષી રહ્યો હોય તે તેને મુનિ વર્ગ સમજાવે અને શાસ્ત્રોની દલથી કે તપના પ્રભાવથી રાજાના હૃદયને પલટો કરે.
દાખલા તરિકે શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિએ વિક્રમને પ્રતિ હતું, અને વિક્રમરાજાએ શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકરને સાથે લઈ શત્રુંજય તીર્થને સંઘ કાઢયે હતું. જેમાં પાંચ હજાર આચાર્યોએ ભાગ લીધો હતે. મહાત્માશ્રી હીરસૂરિજીએ સમ્રાટ અકબરના હૃદયમાં ધર્મ પ્રત્યે શ્રદ્ધાને પ્રકાશ પાડી, ધર્મના અનેક રાજદ્વારી કાર્યો કર્યા હતાં. આ ઉપરથી જાણ
