________________
( ૧૨ ) થઈ જાય. આવા વર્ગમાં શ્રીસંઘે એવી છૂપી રીતે ધર્મની પ્રભાવના કરે છે કે, જેથી સામાન્ય (જૈન) જનતામાં ધર્મ દણિયે પિષાતા અધર્મને નાશ થાય અને ધર્મને શુદ્ધ પરમાણુઓ વ્યવહાર દ્વારા તેમાં પ્રવેશે.
આવું પરિવર્તન કરવાને કાંઈ વરસે નથી જોઈતા; પરંતુ સંઘની રચનાત્મક પદ્ધતિ એવી વિશાળ અને અર્થ પૂર્ણ છે કે માત્ર એક દહાડામાં એક જ દિવસના સમાગમમાં સંઘની રચનાને વ્યવહાર અને સંઘનું ભવ્ય સ્વરૂપ નિહાળવાથી મનુષ્યને ધર્મ પ્રત્યે શ્રદ્ધા જાગે છે, અને પોતે જે કંઈ કરે છે તેનું સત્યાસત્ય સ્વરૂપ સમજે છે. સંઘમાંના પ્રચલિત વ્યવહારે જોઈ તે માણસ તેવા વ્યવહારેનું અનુકરણ કરવા લલચાય છે અને એથી જ એના હૃદયમાં ધર્મભાવનાને ઉદય થાય છે. એટલે આવા સંઘેમાંના પ્રચલિત વ્યવહારે જેવા કે-દર્શન, પૂજા, પ્રતિક્રમણ, વ્યાખ્યાન, તપ, આદિદ્વારાજ ધર્મની પ્રભાવના થાય અને આ પ્રભાવનાના પ્રતાપે જ શુદ્ધ વ્યવહાર પોષાય. સંઘમાં રાજદ્વારી તત્વ પણ અજબ હેય છે. જેનેતર
વર્ગમાં જૈન ધર્મની મહત્તા અને પ્રભાવ સંઘમાં રાજ- ફેલાવી શકાય. ઉપરાંત ધર્મની સ્થિતિનું દ્વારી તત્વ, અવેલેકન કરી શકાય. અમુક સ્થળે અમુક
ધર્મના અનુયાયીઓ જૈનધર્મને અમુક પ્રકારના આડકતરા વાતાવરણથી ડગમગાવી રહ્યા હોય