________________
ત્યાંના માણસોને હસવું આવે છે. તેઓ પૂછે છે કે સપાટ જમીન ઉપર ચાલતાં પડી ન જવાય!
જ્યાં ઉતરાણ હોય ત્યાં ખળખળ કરતું ઝરણું વહેતું હોય છે. તેનું પાણી એકદમ ઠંડું બરફ જેવું હોય છે.
આખી યાત્રામાં લગભગ બધા વિદેશી માણસો જ મળતા હતા. ઇંગ્લેન્ડ, અમેરિકા, જર્મની, જાપાન, ફ્રાન્સ, હોલેન્ડ વગેરે પ્રદેશના માણસો ખાસ ટ્રેકિંગ કરવા અહીં આવતા હતા. આ યાત્રામાં જાપાન સિવાય એક પણ એશિયાઈ માણસ જોવા ન મળ્યો. આ બધા માણસો ખભે થેલા ઉપાડી, ખૂબ જ મસ્તીપૂર્વક, પ્રકૃતિના સૌંદર્યનું નિરીક્ષણ કરતાં યાત્રા કરે છે. ભારતીય માં માત્ર શ્રી જયંતમુનિ તથા તેમની પાર્ટી હતી. મુનિશ્રીને જોઈને પરદેશીઓ થોડું અટકતા અને પોતાની રીતે રામ રામ કરતા. તેઓ તરત જ કેમેરા કાઢી ફોટા પાડતા અને ખુશ થઈને હસ્તધૂનન કરી આગળ વધતા હતા.
નેપાળના પહાડી પ્રદેશમાં ચમરી ગાયો રહે છે. તેનું આખું શરીર લાંબા વાળથી ઢંકાયેલું હોય છે અને તે બહુ ધીમી ગતિથી ચાલી શકે છે. ગામની બહાર ગાયો સારા પ્રમાણમાં ઊભી હોય ત્યારે જેને જેટલું જોઈતું હોય તેટલું દૂધ દોહી લે છે. વાળને હટાવી દૂધ દોહવાનું હોય છે. સ્થૂળતાને કારણે આ ગાયો બિલકુલ લાત કે પાટુ મારી શકતી નથી. આ ગાયોનું દૂધ ઘી જેવું ઘાટું હોય છે અને તેનું ઘી તો આંગળી પર ચોંટી જાય તેવું સ્નિગ્ધ હોય છે. આ રીતે પહાડી ક્ષેત્રમાં ઘી, દૂધ અને દહીં ઘણાં છે, જ્યારે તેલ અને નિમકની અછત છે. એટલે અહીં ઘી કરતાં તેલ મોંઘું હોય છે.
આ પ્રદેશની બીજી વિશેષતા એ છે કે માણસો રૂપાળા અને પૂરાં કપડાં પહેરેલા જોવામાં આવે છે. ગરીબ માણસો પણ ખૂબ જ સારાં કપડાં પહેરે છે. અહીં ઉઘાડો કે ફાટેલાં વસ્ત્રોવાળો કે કાળો માણસ એક પણ નજરે ચડતો નથી. લગભગ બધી સ્ત્રીઓએ સોનાના દાગીના પહેર્યા હોય છે.
ઘણા પહાડ ઓળંગી અને પાંચ દિવસની યાત્રા પછી મુનિશ્રી હેલમ્બોની નજીક પહોંચ્યા. હેલમ્બોના લામા ?
હેલમ્બોમાં લામાની ગાદી છે. કોઈ પણ સંયોગથી ત્યાંના લામાને અને પ્રજાને કોઈએ સમાચાર આપેલા કે ભારતથી પદયાત્રા કરતા જૈન મુનિ હેલો આવી રહ્યા છે. આ વાત સાંભળીને તે લોકો ખૂબ જ ખુશ થયા હશે. શ્રી જયંતમુનિ પણ ખ્યાલ ન હતો કે હેલમ્બોમાં તેમના આગમન વિશે જાણ થઈ ગઈ છે. ઢોલ-નગારાં સાથે, ગાતાં-બજાવતાં પચાસ જેટલા નર-નારી સાથે એક લામાજી મુનિશ્રીને સામા મળ્યા. જ્યારે લામા ભેટી પડ્યા અને પ્રણામ કરવા લાગ્યા ત્યારે જ મુનિશ્રીને જાણ થઈ કે આ લોકો તેમનું સ્વાગત કરવા આવ્યા છે. તેઓ ખૂબ જ પ્રસન્ન થયા. બૌદ્ધ ધર્મના પ્રચાર માટે બે બૌદ્ધ સાધુઓ ભારતથી પદયાત્રા કરી હેલમ્બોના રસ્તે ચીન
નેપાળની ઐતિહાસિક વિહારયાત્રા 435