________________
આપણે ત્યાં સાધુ અને ગૃહસ્થની વચ્ચેનો એક વર્ગ છે, જે જતિ કહેવાય છે. જતિઓને સહયોગ આપવો જરૂરી છે. સાધુ-સંતોને જે કામ કલ્પતું નથી તે જતિ પરિપૂર્ણ કરી શકે છે. જતિ ધર્મધ્યાન, શાસ્ત્રનો અભ્યાસ, ઉપદેશ-પ્રવચન આપવા ઉપરાંત (૧) ઔષધીય માર્ગદર્શન આપવું, દવા આપવી વગેરે, (૨) તંત્ર-મંત્ર દ્વારા ભૂત-પ્રેત ઇત્યાદિના નિવારણ કરી, અન્ય ફકીરો પાસે ચાલ્યા જતા જૈનોને જાળવી રાખવા, (૩) મંદિરોની સંપત્તિની સુરક્ષા કરવી અને (૪) સાધુ-સંતોનું સન્માન જાળવવું, ઇત્યાદિ પ્રવૃત્તિઓ કરતા હોય છે. - જતિ લોકો ગાદીપતિ હોય છે. તેઓ એક પ્રકારના મહંત છે. આપણે ત્યાં સંત અને મહંત, એમ બે શબ્દો વપરાય છે. સંત એટલે નિગ્રંથ મુનિ અને મહંત એટલે જતિ. સમાજમાં બંનેની આવશ્યકતા છે. શ્રી હીરાચંદ સૂરિએ જયંતમુનિને આ મંદિરના ગાદીપતિ બનવા માટે હાર્દિક પ્રેમ બતાવ્યો અને સંચાલન કરવા માટે ત્યાં રહી જવાની પ્રેરણા આપી.
જયંતમુનિજીએ નમ્રતાથી કહ્યું, “હું એક સ્થાનકવાસી સાધુ છું. સૌરાષ્ટ્રકેસરી, મહાપ્રભાવી, પૂજ્ય ગુરુદેવ પ્રાણલાલજી સ્વામી અમારા ગુરુ છે. તેમનું અમારા માથે ઋણ છે. તેમણે અમને અહીં જ્ઞાનધ્યાન માટે મોકલ્યા છે, સંપ્રદાય પરિવર્તન કરી, ગાદીપતિ બની જવા માટે અહીં નથી મોકલ્યા. તેમજ તે ગુરુને દુઃખ થાય તેવા કોઈ પગલાં ભરવા માટે અમે અહીં આવ્યા નથી. તે ઉપરાંત ગોંડલ સંપ્રદાયની મારા ઉપર જવાબદારી છે. ગોંડલ ગચ્છના સાધુઓ સંપ્રદાય પ્રત્યે પોતાનું કર્તવ્ય સમજે છે. જતિજી, આપનો પ્રેમ અપાર છે, તે બદલ હું આપનો આભારી છું. પરંતુ તે પ્રેમને વશીભૂત થઈ સંપ્રદાય પરિવર્તન કરવું, કે નિયમાવલીને કોરે મૂકવી, તે ધૃણિત કાર્ય છે. આપની ગાદી ફૂલેફાલે તેવી અમારી અંતરની ભાવનાનો સ્વીકાર કરી, આપ અમને બંધનમાં રહેવાની આશાથી મુક્ત કરશો તેવી હાર્દિક પ્રાર્થના છે.”
ત્યારબાદ ૩ વરસ સુધી હીરાચંદસૂરિજીએ બધી રીતે સહયોગ આપ્યો. તેઓ અવારનવાર બી. બી. હટિયા પધારતા. તે જ રીતે પૂ. તપસ્વી મહારાજ તથા જયંતમુનિજી રામઘાટ જૈન મંદિરમાં પગલાં કરી હીરાચંદસૂરિજી સાથે ઘણો ધાર્મિક વાર્તાલાપ કરતા અને નિર્દોષ આનંદ મેળવતા. ગજબની ધૂન :
કાશીનિવાસ દરમિયાન કનકવિજયજી નામના એક સંત ત્યાં પધાર્યા. તેમના પિતાજી પણ સાધુ હતા. બન્નેએ સાથે દીક્ષા લીધેલી. પિતાજી ક્રિયાપાત્ર હતા. કનકવિજયજીને તેની સાથે મતભેદ થતાં એકલા પડી બનારસ રહેવા લાગ્યા. તેઓ જૈન નિયમોમાં વધારે પડતી બાંધછોડ કરી, ગમે તે રીતે વિચરણ કરતા કે પગલું ભરતા. જોકે તેમનો કોઈ ખરાબ ઇરાદો ન હતો, પરંતુ સમાજમાં તેઓ અશ્રદ્ધાને પાત્ર બની ગયા હતા.
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક 3 158