________________
શ્રી જયંતમુનિજીએ વિવરણ સાથે તેમના ચરિત્ર ઉપર પ્રકાશ નાખ્યો અને પોતાનાં સાંસારિક બહેન પ્રભાબાઈસ્વામી તથા જયાબાઈસ્વામીનાં ગોરાણી હતાં તે પણ જણાવ્યું. તેઓનાં ચરણમાં બન્ને બહેનોને દીક્ષા લીધી હતી. આજે તેઓ નિરાધાર બની ગયા છે તેનો ઉલ્લેખ કર્યો ત્યારે આખી સભામાં સૌની આંખોમાંથી અશ્રુધારા વહી રહી.
ધન્ય છે આવા રૂડા આત્માને !
પૂ. ગુરુદેવ કહે છે કે “ઉજ્જમબાઈ સ્વામીની ઉત્તમ શિક્ષાઓ, તેમનું “મમતાભરી મા' જેવું માતૃહૃદય અને તેવી ભાવનાઓ અમારા જીવનનું ભાથું બની ગઈ છે. ખરેખર, તેઓ વંદનીય અને અભિનંદનીય હતાં.”
પૂ. ગુરુદેવ પ્રાણલાલ મહારાજને પણ ઊંડો આઘાત લાગે તેવા સમાચાર હતા. ગુરુદેવ પ્રાણલાલજી સ્વામી જ્યારે બાળમુનિ તરીકે પાટે બિરાજ્યા અને તેમનો પ્રકાશપુંજ ફેલાયો ત્યારે જયચંદજી સ્વામીએ ઉજ્જમબાઈ સ્વામીને પ્રેરણા આપેલી કે “બાળમુનિ પ્રાણલાલ સ્વામીને તમે ભક્તિ અર્પણ કરી, વ્યવહારિક ભાવોથી અવગત કરાવતા રહેશો.”
ખરેખર, ઉજમબાઈ સ્વામીએ ગુરુદેવે સોંપેલી સંપત્તિ હોય તે રીતે પ્રાણલાલજી સ્વામીનું જતન કરેલું. પૂજ્ય ગુરુદેવ ગાદીધર હોવા છતાં ઉર્જામબાઈ સ્વામીને માનતા અને તેનું સન્માન પૂરી રીતે જાળવી રાખતા.
આ હતો ગુરુ-શિષ્યાનો આદર્શ સંબંધ ! તેને યાદ કરતાં આજે પણ મસ્તક ઝૂકી પડે છે. સભા પૂરી થયા પછી ઉર્જામબાઈ સ્વામીની સ્મૃતિમાં લોકોએ પચ્ચખાણ, દાન, પુણ્ય તથા સત્કર્મથી પુણ્યવૃદ્ધિનું ઉજવણું કર્યું.
કાનપુરને ગુજરાતી સંતોનો આ પહેલો જ લાભ મળ્યો હતો. તેથી ગુજરાતી ભાઈઓ ખૂબ ગૌરવનો અનુભવ કરતા હતા. સૌ તેમને અભિનંદન પણ આપતા હતા. અભેચંદભાઈ મેઘાણીનાં માતુશ્રી ઝવેરમાં મેઘાણી પૂ. ગુરુદેવ પ્રાણલાલજી મહારાજનાં ખાસ ભક્ત હતાં. તેઓ પૂ. તપસ્વી મહારાજ તથા જયંતમુનિજીનું ખાસ ધ્યાન રાખતા. અભેચંદભાઈ બગસરાનિવાસી રાષ્ટ્રકવિ ઝવેરચંદ મેઘાણીના ભત્રીજા થતા હતા.
કાનપુરની ભક્તિ, સદ્ભાવ અને ઉચ્ચકોટિની સેવા મુનિઓના હૃદયમાં કોતરાઈ ગઈ હતી. તેઓએ હાર્દિક વિનંતી કરી કે બનારસના અભ્યાસ પછી પુન: કાનપુર ચાતુર્માસ માટે અવશ્ય પધારશો. આ ભાઈ-બહેનોએ આગમનની ઉત્કંઠા રાખી ૨૧ વરસીતપ શરૂ કરેલાં. મુનિવરોના સાન્નિધ્યમાં પારણાં કરવાની એમની ધારણા હતી. પરંતુ એ ધારણા અધૂરી રહી ગઈ. મુનિશ્રીને અત્યંત આકર્ષણ હોવા છતાં વિધિનું વિધાન ન હતું, જેથી પુન: કાનપુર જવાનો પ્રસંગ ન સાંપડ્યો તે ન જ સાંપડ્યો.
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક 3 134.