Page Text
________________
344 ભક્તામર તુલ્યું નમઃ | આ ચાર મહાપ્રતિહાર્યો આ પ્રમાણે છે. દેવદુંદુભિ, પુષ્પવૃષ્ટિ, ભામંડળ અને દિવ્યધ્વનિ. આ શ્લોકો જેતામ્બર સંપ્રદાય માન્ય મૂળતિના ૩૧મા શ્લોકની પછી ૩૨થી ૩પમા ક્રમમાં આવતા જોવા મળે છે. દિગમ્બર સંપ્રદાયમાં આને સ્તોત્રકારની મૂળભૂત કૃતિ માનવામાં આવે છે. આ ચાર શ્લોક આ પ્રમાણે છે :
જન્મીર – તાર – રવ – પૂરત – ફિવિમાન – ઐતોય – તોવે – ગુમ – સામ – મૂતિ – વક્ષ: | સદ્ધર્મરાન – નય – પોષણ – પોષવ: સન खे दुन्दुभिर्नदति ते यशसः प्रवादी ।।१।। મન્દર – સુન્દર – મેરુ – સુપરિનીતસન્તાનારિ – વુસુમોર – વૃષ્ટિ – રુદ્ધ !
જ્યો – વિવું – રામ – મન્દ – સ્વપતા, दिव्या दिवः पतति ते वयसां ततिर्वा ।।२।।
મ7માં – વનય - મૂરિ – વિમા વિમોસ્તે, लौक - त्रये द्युतिमतां द्युतिमाक्षिपन्ती । प्रोद्यद्दिवाकर - निरन्तर - भूरि - संख्या दीप्त्या जयत्यपि निशामपि सोम - सौम्याम् ।।३।। સ્વપવ – T – મા – વિમાનેe: સદ્ધર્મ - તત્ત્વ – સ્થનૈવ – પત્રિતોવયા: | दिव्य – ध्वनिर्भवति ते विशदार्थ – सर्व,
ભાષા – સ્વભાવ – પરિણામ – ગુૌ: – પ્રયોજ્વ: ||૪|| શ્લોકોની સંખ્યાની બાબતમાં વાત આટલી જ નથી. આ ચાર શ્લોકના ગુચ્છક સિવાય અન્ય બીજાં ગુચ્છકો પણ મળી આવે છે. ભક્તામરની પ્રાચીન હસ્તલિખિત પ્રતોમાં ચાર ચાર શ્લોકોનાં ચાર વિભિન્ન ગુચ્છકો પ્રચલિત ૪૮ શ્લોકો સિવાયનાં પ્રાપ્ત થાય છે.
આ પ્રકારે એના પ્રત્યેક પાઠ પર (બાવન) શ્લોકી છે અને કુલ પ્રાપ્ત શ્લોકોની સંખ્યા ૬૪ થઈ જાય છે. પરંતુ આ અતિરિક્ત ૧૬ શ્લોકોના સંબંધમાં લગભગ બધા વિદ્વાનોનો એક જ મત છે કે ભાષા, અર્થ, રચના, શૈલી, પુનઃશક્તિ, દોષ વગેરે અનેક કારણોથી તે શ્લોક માનતુંગસૂરિકૃત ન હોઈ શકે. કાલાન્તરમાં વિભિન્ન લોકોએ રચીને જોડી દીધા છે.
આ બધા વિશેષ ગુચ્છકો દિગમ્બર સંપ્રદાયના સ્તોત્રોમાંથી જ મળે છે. જે આ ચારપ્રતિહાર્યો, દેવદુંદુભિ પુષ્પવૃષ્ટિ, ભામંડળ અને દિવ્યધ્વનિથી સંબંધિત છે જે શ્વેતામ્બરોના ભક્તામર સ્તોત્ર
| SR No. | 023247 |
| Book Title | Bhaktamar Tubhyam Namaha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rekha Vora |
| Publisher | Jaibhikkhu Sahitya Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 544 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 29 MB |