________________
વિષયનો અહીં પ્રતિભાસ જ ન હોવાના કારણે અન્યમુદ્ નામનો દોષ નથી રહેતો. વિશિષ્ટ કોટિનો બોધ હોવાથી મૃતધર્મમાં જ મન લીન હોય છે. વિષયોપભોગની પ્રવૃત્તિ તેથી ભવનું કારણ બનતી નથી. ભોગોને અતાત્ત્વિક માનતા હોવાથી મોક્ષમાર્ગની સાધનામાં કોઈ અન્તરાય નડતો નથી. આથી જ બળવાળી ધર્મશક્તિને ભોગશક્તિ હણતી નથી... ઈત્યાદિ વિષયનું વર્ણન અહીં સરસ છે. અંતે સદસક્કી વિચારણા સ્વરૂપ મીમાંસા હોવાથી કાંતાદષ્ટિમાં અસમંજસ એવી પ્રવૃત્તિ હોતી નથી-એ જણાવીને આ દષ્ટિની એક અદ્ભુત સિદ્ધિ દર્શાવી છે. અજ્ઞાનના કારણે થનારી અસમંજસ પ્રવૃત્તિના નાશ માટે જ્ઞાન વિના બીજો કોઈ જ ઉપાય નથી.
યોગાંગ ધ્યાનના સારવાળી અને ગૂ નામના દોષથી રહિત એવી સાતમી પ્રભાદષ્ટિનું વર્ણન સત્તરમા શ્લોકથી પચ્ચીસમા શ્લોક સુધીના નવ શ્લોકોથી કરાયું છે. મુખ્યપણે સત્પવૃત્તિપદ સ્વરૂપ અસહુનુષ્ઠાનનો અહીં અચિન્ય પ્રભાવ છે. આ અસપ્પાનુષ્ઠાનને પ્રશાંતવાહિતા વિભાગપરિક્ષય.. ઈત્યાદિ સ્વરૂપે અન્યદાર્શનિકો જે રીતે સ્વીકારે છે તેનું વર્ણન પણ અહીં કર્યું છે, જે ખૂબ જ સ્વસ્થચિત્તે વિચારવા જેવું છે.
છેલ્લા સાત શ્લોકોથી પરા નામની આઠમી દષ્ટિનું નિરૂપણ છે. આસપ્નદોષથી રહિત અને સમાધિપૂર્ણ આ દષ્ટિની વિશેષતા નિરાચારપદને લઈને છે... ઈત્યાદિ વિષયોનું નિરૂપણ પરિશીલનીય છે. અંતે આ બત્રીશીનું પરિશીલન કરી આપણે સૌ પરમાનંદમંદિરે પ્રયાણ કરવા સમર્થ બનીએ એ જ એકની એક શુભાભિલાષા...
આ.વિ. ચન્દ્રગુપ્તસૂરિ
મલાડ - રત્નપુરી કા.વ. ૫ : ગુરુવાર
