________________
*હુની વાડી, અમ
શોભા-તરંગ :
[ ૫૯ ] હતા અને તા. અશ્વિના ભલા માટે શ્રી કામગજેન્દ્રનું સાંત્વના
આપી દે છે, તે પછી અને વિદ્યાધરીઓનું અમને અમારી પ્રાણવલ્લભ ચીજ આપતાં શ્રી બિંદુમતીના શબ તમે કેમ વિમાસો છો? કંઈક તે અમારા સાથે ચિતામાં બળી પર દયા કરો, આ રીતે અનેક ઉપાયો મરવું,
જ્યાં છતાં પણ રાજકુંવરીના ન બોલવાથી
અનિષ્ટની આશંકાથી વિદ્યાધરીએ પથ્થર પિગળી જાય તેવા કરુણ-દીન આઝંદપૂર્વક છાતી ફાટ વિલાપ કરવા લાગી વિદ્યાધરીઓના કરુણ-વિલાપને સાંભળી થરથરી ઉઠેલા મેં વિષયવાસનાના વસમા અંધારામાં આથડેલો છતાં બીજાને શિખામણ દેવામાં શૂરા થવાની અનાદિકાલીન મિથ્યાવાયનાને આધીન થઈ વિધાધરીને સાંત્વન દેતાં કહ્યું કે- “ તમે વિવેકચતુર અને પ્રજ્ઞાશીલ થઈ અજ્ઞાન–બાલાજનને ઉચિત આવી બાલક્રીડા કરો તે શું સંગત કહેવાય? વિલાપ અને દીન આનંદ કરવાથી શું કાલના સપાટામાં સપડાઈ ગયેલી તમારી પ્રાણપ્યારી સખી પાછી આવવાની છે? જુઓ જગજજનહિતૈષી સુભાષિતકાર શું કહે છે – " यदिवाऽऽगमनं कुरुतेऽत्र मृतः, सगुणं भुवि शोचनमस्य तदा। विगुणं विमना बहु शोचति यो, विगुणां स दशां लभते मनुजःn"
ભાવાર્થ :- “જે મારે માણસ શેક-વિલાપ કરવાથી પાછે આવતા હોય તે તેના નિમિરો કરેલા શોકાદિની સફલતા છે, પણ તેમ થતું નથી, અને ઉપરથી અનિષ્ટ-સંકિલષ્ટ વિચારણા-વર્તનથી અશુભ કર્મો બંધાય છે. આ રીતે પરિણામે અનિષ્ટ જગતના પદાર્થો માટે જે વધુ મોહથેલે થાય છે, તે છેવટે અશુભતર વિપાકવાળી દશાને પામે છે” એટલે બન્ને શોરનીશં” ન્યાયને અનુસરી રાજપુત્રી તો મરણ પામી ગઈ છે. માટે તેના વિરહદુઃખને ભૂલી તેના યથા યોગ્ય અગ્નિસંસ્કાર આદિ કાર્યો પતાવી દેવાની જરૂર છે.”
