________________
शृणु केतव ते पुष्पैः, नरो मामर्चयिष्यति । लक्ष्मी सन्तति होनोऽसौ रौरवं नरकं व्रजेत् ॥
पूर्वं शब्ददोषा प्रर्थदोषाश्च कथिताः । तदन्तरं रसदोषाः कथ्यन्ते
(१) रसस्थायिभावादीनां स्वशब्दोक्तिः ।
(२) विभावानुभावयोः कष्टेन प्रतीतिः । (३) वर्णनीयरसविरुद्धविभावादिपरिग्रहः । ( ४ ) पुनः पुनः उद्दीपनं रसादे: ।
(५) अनवसरे रसस्य विस्तारः ।
(६) प्रकाण्डे रसस्य छेदः ।
( ७ ) प्रकृतीनां विपर्ययः ।
प्रमुखाः अनुक्रमेण यथा
शृङ्गारी गिरिजानने सकरुणो रत्यां प्रवीरः स्मरे, बीभत्सोऽस्थिभिरुत्करणी च भयकृन्मूर्त्याद्भुतस्तुङ्गया । रौद्रो दक्षविमर्दने च हसकृन्नग्नः प्रशान्तश्चिरादित्थं सर्वरसात्मकः पशुपतिर्भूयात् सतां भूयते ॥१॥
साहित्यरत्नमञ्जूषा १५८
