________________
॥ अथ चतुर्थः परिच्छेदः ॥
"गुणदोषादयश्च के" इति जिज्ञासायां गुणदोषादयो निरूप्यन्ते । तत्र काव्यलक्षणे निर्दिष्टानां गुणानां स्वरूपं वस्तु उपक्रमते । गुण्यन्तः इति गुणाः । यथा शरीरे शौर्यादयो गुणाः आत्मधर्माः तथैव काव्ये आत्मभूतस्याङ्गिनो रसस्य धर्मा गुणाः, शब्दार्थयोः परम्परया वर्तन्त इति परिष्कृता पन्थाः ।
गुरणस्य सामान्यलक्षरणम्
ये रसस्याङ्गिनो धर्माः, शौर्यादय इवात्मनः । उत्कर्ष हेतवस्ते स्यु- रचलास्थितयो गुरगाः ॥
रसवृत्तित्वे सत्युत्कर्षहेतुत्वं गुणत्वम्, नाट्यशास्त्रे दशगुणाः प्रतिपादिताः ।
श्लेषः प्रसादसमता समाधि-र्माधुर्यमोजः पदसौकुमार्यम् । अर्थस्य च व्यक्तिरुदारता च, कान्तिश्च काव्यार्थगुरणा दर्शते ॥
साहित्य -
साहित्यरत्नमञ्जूषा - १२६
