________________
मत्कृतिरपि यथा
-
प्रोन्नमय्यात्मदेहम् ।
रोमव्याप्तं पुलकिततमं आङ्गीशोभा रचयति तरां भावमागन्तुकाग्रे ॥ दर्श दर्श चकितनयनै रातिथेयं शरीरम् । स्नेहं सर्वं वितरति च ते नौमिपादौ सदा हि ॥ [ सुशीलसूरे : रचनामुक्तिकायामिति । ]
-
(४) 'हरिणी' वृत्तं कथ्यते-
तल्लक्षणमाह
"रसयुगये सोनौलौगो यदा हरिणी तदा ।" यस्मिन् वृत्ते नगरण - सगरण - मगरण - रगरण - सगरणाः लघुगुरू च षड्भिः चतुभिः सप्तभिश्च विरामः स्यात् तत्र हरिणीवृत्तं ज्ञेयमिति ।
तस्योदाहरणं यथा
हरति कुर्मांत भिन्ते मोहं करोति विवेकितां । वितरति ति सूते नीति तनोति गुरगावलिम् ॥ प्रथयति यशो धत्ते धर्मं व्यपोहति दुर्गति । जनयति नृणां किं नाभीष्टं गुणोत्तमसङ्गमः ॥ [ इति प्रोक्तमिदम् । ]
श्रीसोमप्रभाचार्यविरचित - सिन्दूर प्रकरणे
साहित्यरत्नमञ्जूषा - ६२
