________________
શિષ્યને જ્ઞાન આપવા માગે ચાદ દષ્ટાંત.
નદી સુવ ગાથા-૪૪
મનહર છંદ સેલઘન પ્રતિપક્ષે કૃષ્ણભૂમિનું દ્રષ્ટાંત,
ચાલીના પ્રતિપક્ષે કમંડળ આવે છે, ઘડાના પ્રકારો ઘણા તેમાના થોડાજ સારા,
ઘી દુધ ગરણું સમ નકામાં જણાવે છે, હંસ સમા છે ઉત્તમ પાડા જેવા ડાળે પાણી,
ઘેટા જેવા ડેન્યા વિણ પાણી પીને જાવે છે, મસક જેવાને વાર્યા ગુરૂના દે તે ગાવે,
જળ જેવા દુલ્યા વિણ ગુણગ્રાહી થાવે છે; બિલાડી ઢોળીને ચાટે નાલાયક ગણું માટે, | દુધ પી જાહક ચાટે ઠીક તેવા ઠાણવા ગાયના ગ્રાહક ચાર સહી નહિ ગણ્યા સાર, ' લેરી ભંગ કરનાર એવા અપ્રમાણુવા, આભારીના દ્રષ્ટાંતમાં પ્રતિપક્ષે તેથી સારું,
ગાગ દ્રષ્ટાંતને મન સાથે માનવા શિષ્ય જ્ઞાન દેવા માટે ચાદ આ દ્રષ્ટાંતે ઘાટે,
લલિત જે ચોગ વાટે શિષ્ય શુભ જાણવા.
તેને વિસ્તાર ખુલાસે.' ૧ સેલઘન-મગના દાણા જેવડ મળશેલ પુષ્કરાવત : મેઘથી પણ ન ભીએ તેમ જડ બુદ્ધિવાળો શિષ્ય ભણે નાહ ને ઊલટે અનર્થ ઊત્પન્ન થાય.
પ્રતિપક્ષે-કૃષ્ણભૂમિમાં પડેલો વરસાદ ઘણું ધાન્યને આપવાવાળો થાય, તેમ તે શિષ્ય સારો ગણાય.
૨ ચાલશું–જેમ ચાલણીમાં નાંખેલું પાણી તુરત નીકળી જાય, તેમ આપેલું જ્ઞાન તુરત ભૂલી જાય તે શિષ્ય અગ્ય જાણ.
પ્રતિપક્ષે–જેમ વાંસથી બનાવેલું તાપસનું કમંડળ ટપકતું નથી, તેમ તે શિષ્ય ગ્ય જાણ
૩ પરિપૂર્ણ ક–ઘી દુધાદિની ગરણી વસ્તુ કાઢી મેલ સંગ્રહે છે તેમ તે દેષગ્રાહી નકામે જાણો.
