________________
પ૭૪
શ્રી ભગવતી સૂત્ર સાર સંગ્રહ ભા. ૩ વારિત્રને ઘર્ષ અથવા ઘારિત્ર: (જીવા. ૨૫૬) ઘર્મ: શ્રત વારિત્ર ક્ષ: (ભગ ૯૦, ઉતરા, ૧૭૭) जीवस्य स्वभावो धमा
(દશ ૧૨૬) દુર્થતી પ્રવતત્તમામ ઘારતીતિ ઘ (આ. ૧૩૪) ધ નાજ્ઞા : વારિત્રક્ષણ
(ઠાણું ૨૪૧) धर्मः वस्तु स्वभावः आचारो वा (ઉતરા ૧૨૮)
ઈત્યાદિ વ્યાખ્યાઓથી આપણે જાણી શકીએ છીએ કે જીવને સ્વભાવ ધર્મ છે, દુર્ગતિમાં પડતા જીવને ધારણ કરે તે ધર્મ છે, જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞારૂપ ચારિત્રની આરાધના ધર્મ છે. શુદ્ધ પવિત્ર આચાર જ ધર્મ છે અને અજર તથા અમર આત્માને સ્વભાવમાં રાખે ધર્મ છે.
ચારિત્ર એટલે શું? चरन्ति गच्छन्ति अनेन मुक्तिमिति चारित्रम्
(ઉતરા. ૫૫૬) चारित्रं चारित्र मोहनीय क्षय क्षयोपशम जो जीव રામ:
(ભગ. ૩૫૦) વારિત્ર સાવદ્ય ગોળ નિન્નતિ ક્ષણમ્ (પ્રશ્ન. ૧૩૨)
अन्य जन्मोपाताप्टविधकर्म सचयापचयाय चरणं चारित्रम्
| (આવ. ૭૮) कर्मणां चयस्य रिक्तोकरणात् चारित्र, आत्मनो विरतिरूप परिणामो वा
(ઠાણા. ૨૪) વાહ્ય સવનુષ્ઠાન વારિત્ર
( જ્ઞાતા. ૭) ઉપરની જુદી જુદી વ્યાખ્યાઓ આપણને સમજાવે છે કે અપુનરાવૃતિવાળી મુક્તિ જેનાથી મળે તે ચારિત્ર છે.