Bhagwati Sutra Vandana

SR No.: 023139
Original Sutra Author: N/A
Author: Pradyumnasuri, Kantibhai B Shah
Publisher: Shrutgyan Prasarak Sabha
Publication Year: 2001
Total Pages: 178
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 14 MB

Page 113

શતક ૧૦
ઉ. ૧: પહેલા ઉદ્દેશામાં પૂર્વાદિ દિશાઓ અને દિશાઓનાં ૧૦ નામો તથા શરીરના ભેદાદિનું વર્ણન કર્યું છે. અહીં શરૂઆતમાં ૩૪ ઉદ્દેશાના સારને જણાવનારી સંગ્રહગાથા કહીને દિશા અને શરીરની બીના વર્ણવી છે.
ઉ. ૨ : બીજા ઉદ્દેશામાં કહ્યું કે કષાયી સાધુને સાંપરાયિકી ક્રિયા લાગે ને અકષાયી સાધુને ઈર્ષ્યાપથિકી ક્રિયા લાગે. પછી યોનિ, વેદના, અને યોનિના ભેદો, નારકોની વેદના તથા ભિક્ષુપ્રતિમા (૧૨) તેમજ આરાધના વગેરેનું સ્વરૂપ સ્પષ્ટ જણાવ્યું છે.
ઉ. ૩: ત્રીજા ઉદ્દેશામાં કહ્યું કે દેવો આત્મઋદ્ધિથી ચાર પાંચ દેવાવાસો (વિમાન કે ભુવન) ઉલ્લંઘી જઈ શકે તેથી વધારે વિમાનાદિ ઉલ્લંઘીને જવાનું ૫૨ઋદ્ધિથી બને. પછી અલ્પઋદ્ધિવાળા, સમ (સરખી) ઋદ્ધિવાળાને મહાઋદ્ધિવાળા દેવોનું અને દેવીઓનું એકબીજાની વચ્ચે થઈ જવાનું તથા તેઓ મોહ પમાડીને (મૂંઝવીને) જાય કે ગયા પછી મોહ પમાડે ? આ પ્રશ્નોત્તરો અસુરકુમા૨ાદિને અંગે તથા વૈમાનિકાદિને અંગે જણાવ્યા છે. આ બીના સ્પષ્ટ સમજાવીને કહ્યું છે કે ઘોડાના હ્રદયની ને યકનુની વચ્ચે કર્બટક નામનો વાયુ હોય છે, તેથી ઘોડો દોડે ત્યારે ખુ ખુ' શબ્દ કરે છે. અંતે ભાષાના બાર ભેદો સમજાવ્યા છે. આ પ્રસંગનું મૂળ સ્થાન રાજગૃહ નગર છે.
ઉ. ૪: ચોથા ઉદ્દેશામાં કહેલો પ્રસંગ વાણિજ્યગ્રામે બન્યો છે. પ્રભુ મહાવીરના શ્યામહસ્તી અનગારે પ્રભુને ચમરેન્દ્રના, બલીન્દ્રના, ધરણેન્દ્રના, શક્રેન્દ્રના, ઈશાનેન્દ્રના અને સનત્કુમારેન્દ્રના ત્રાયસ્વિંશક દેવોના પૂર્વભવની બીના વગેરેને અંગે પૂછેલા પ્રશ્નોના ઉત્તરો સ્પષ્ટ સમજાવ્યા છે. તેમાં કહ્યું છે કે ચમરેન્દ્રના ત્રાયશ્રિંશક દેવો પાછલા ભવે કાકંદી નગરીના રહીશ હતા. બલીન્દ્રના ત્રાયસ્વિંશક દેવો પૂર્વ ભવે બિભેલક ગામના રહીશ હતા. શક્રના ત્રાયસ્વિંશક દેવો પૂર્વભવે પલાશ ગામના રહીશ હતા. ઈશાનેન્દ્રના ત્રાયસ્વિંશક દેવો પૂર્વભવે ચંપાનગરીના રહીશ હતા. અવસરે શ્રીગૌતમસ્વામીના પ્રશ્નના જવાબમાં પ્રભુએ ત્રાયસ્વિંશક દેવોના શાશ્વતત્વ (શાશ્વતપણું) વગેરેની બીના જણાવી છે.
ઉ. ૫: પાંચમા ઉદ્દેશામાં જણાવેલી બીનાનું ઉત્પત્તિસ્થાન રાજગૃહ નગરના ગુણશીલ ચૈત્યવાળો રમણીય પ્રદેશ છે. અહીં ચમરેન્દ્રની અગ્રમહિષીઓ, તે દરેકનો પરિવાર વગેરે જણાવીને કહ્યું કે ચમરેન્દ્રાદિની મુખ્ય શ્રી ભગવતીસૂત્ર-વંદના
૧૦૦