Page Text
________________
स्थानांगसूत्र
આવશ્યકથી વ્યતિરિક્ત - ભિન્ન તે પણ (૧) કાલિક, (૨) ઉત્કાલિક ભેદથી બે પ્રકારે છે. કાલિક - ઉત્તરાધ્યયન આદિ. ઉત્કાલિક - દશવૈકાલિક આદિ. પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન :- (૧) કેવલજ્ઞાન, (૨) નોકેવલજ્ઞાનના ભેદથી બે પ્રકારે છે. કેવલજ્ઞાન :- (૧) સિદ્ધસ્થ, (૨) ભવસ્થ ભેદથી કેવળજ્ઞાન બે પ્રકારે છે. ભવસ્થ કેવળજ્ઞાન :- (૧) સયોગી, (૨) અયોગી અપેક્ષાએ બે પ્રકારે છે.
સયોગી ભવસ્થ કેવળજ્ઞાન પણ પ્રથમ સમય અને અપ્રથમ સમયની અપેક્ષાએ અથવા ચરમ સમય અને અચરમ સમયની અપેક્ષાએ બે પ્રકારે છે.
એ જ પ્રમાણે અયોગી ભવસ્થ કેવળજ્ઞાન પણ બેપ્રકારે છે. સિદ્ધસ્થ કેવળજ્ઞાન - અનંતર અને પરંપરાની અપેક્ષાએ બે પ્રકારે છે. બંને પણ એક અને અનેકની અપેક્ષાએ બે બે ભેદવાળું છે. નોકેવલજ્ઞાન :- (૧) અવધિ અને (૨) મન:પર્યવના ભેદથી બે પ્રકારે છે. અવધિજ્ઞાન :- (૧) ભવપ્રત્યય, (૨) ક્ષાયોપથમિક ભેદથી બે પ્રકારે છે.
ભવપ્રત્યય અવધિજ્ઞાનમાં ક્ષયોપશમ નિમિત્ત હોવા છતાં પણ તે ક્ષયોપશમમાં ભવ જ નિમિત્ત હોવાથી તેની પ્રધાનતાથી ભવપ્રત્યયરૂપે જુદું કહ્યું.
આ ભવપ્રત્યય અવધિજ્ઞાન દેવ અને નારકીઓને હોય છે. ક્ષાયોપથમિક અવધિજ્ઞાન - મનુષ્ય અને પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ યોનિ વાળાને હોય છે. મન ૫ર્યવજ્ઞાન:- (૧) ઋજુમતિ અને (૨) વિપુલમતિના ભેદથી બે પ્રકારે છે. ll૧૬ll. श्रुतचारित्रापेक्षया द्वैविध्यमाहसूत्रार्थों श्रुतधर्मोऽगारानगारचारित्रे च चारित्रधर्मः ॥१७॥
सूत्रार्थाविति, दुर्गतिप्रपतज्जीवरोधकः सुगतिप्रापकश्च धर्मः स द्विविधः श्रुतधर्मश्चारित्रधर्मश्चेति, द्वादशाङ्गरूपो धर्मः श्रुतधर्मः, मूलोत्तरगुणकलापरूपश्चारित्रधर्मः, तत्र प्रथमः सूत्रार्थभेदतो द्विविधः, द्वितीयोऽपि गृहिसाधुसम्बन्धित्वादगारानगारचारित्रभेदेन द्विविधः । रागसदसद्भावाभ्यामनगारचारित्रं सरागवीतरागचारित्रभेदेन द्विविधम् । असंख्याततमकिट्टिकावेदनतः सूक्ष्मलोभात्मककषायस्थूलकषायावाश्रित्य सरागसंयमः सूक्ष्मबादरसंपरायभेदतो द्विविधः, सूक्ष्मसम्परायसंयमश्च प्रथमाप्रथमसमयाभ्यां चरमाचरमसमयाभ्यां प्रतिपात्यप्रतिपातिभ्यां वा द्विविधः । उपशान्तकषायक्षीणकषायभेदतो वीतरागसंयमो द्विविधः, आद्यः
| SR No. | 023130 |
| Book Title | Sutrarth Muktavali Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijaylabdhisuri, Vikramsenvijay Gani |
| Publisher | Labdhibhuvan Jain Sahitya Sadan |
| Publication Year | 2016 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |