Page Text
________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૫૧૫ ધર્મ કરીને હું દેવતા થયો.
હું તે સૂરપ્રભ છું અને હંમેશાં ત્યાં સુખમાં રહેલો છું. હું તને વારંવાર ધર્મ કરવાનું કહેતો હતો, પરંતુ તેં મારું વચન પાલન ન કર્યું-ધર્માચરણ ન કર્યું. તે વખતે કરેલા પાપનાં આ કટુક ફળ તું ભોગવી રહેલો છે. શશિપ્રભ તે સર્વ વૃત્તાન્ત યાદ કરીને ક્ષયોપશમ થવા યોગે નરકના દુઃખથી દુઃખી થએલો અને દેવનું રૂપ સાક્ષાત્ જોતો પ્રતિબોધ પામ્યો, ત્યારે કહેવા લાગ્યો કે, હે ભાઈ ! અલ્પસુખમાં લંપટ બનેલ નિર્ભાગ્ય શેખર એવા મને આવું આકરું દુખ આવી પડ્યું, નરકમાં રહેલો શશિપ્રભરાજા વારંવાર ઘણું કહે છે કે, શરીરની લાલન-પાલના સારી સુખ ભોગવી હું નરકમાં પડ્યો, માટે તે બધુ ! તું મારા દેહને તીવ્ર વેદના પમાડ. (૨૫૬) ત્યારે સૂરપ્રભ કહે છે કે -
को तेण जीव रहिएण, संपयं जाइएण हुज्ज गुणो ? |
ન સિ પુરા નાયતો, તો નર નેવ નિવવંતો Tીર૬૭IT જો આ દેહને તપ અને ધર્માનુષ્ઠાન વગેરે સેવન કરી પીડા આપી હોત, તો નરકમાં પડવાનું થતું નહિ. જો શરીરને પીડા આપવા માત્રથી મોક્ષ થતો હોત, તો સાતમી નરકમાં રહેલા નારકીના જીવોને લગાતાર-સતત મહાવેદનાથી દેહો બળી-ઝળી રહેલા હોય છે, તેમને તરત મોક્ષ થવો જોઇએ. અને આઠ મહાપ્રાતિહાર્યની પૂજાના પરિભોગથી-શરીરસુખ ભોગવવાથી તીર્થકરોને પણ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરવું પડે. આ કારણે તીર્થકરોએ તપની દુ:ખરૂપતા જણાવેલી નથી. જે માટે કહેલું છે કે “તેવા પ્રકારનો તપ કરવો કે જેથી કરીને મન કંઇ પણ અશુભ ચિંતવન ન કરે, ઇન્દ્રિયોની હાનિ ન થાય, તેમજ ધર્માનુષ્ઠાનના શુભયોગો ઘટે નહિં. તથા આ કાયાને અતિશય પરિતાપ ન આપવો, તેમજ મધુર ઘણા પ્રકારના રસોવડે બહુ લાલન-પાલન ન કરવું, મન અને ઇન્દ્રિયો ઉન્માર્ગે ન જાય, તેમ સાચવવી, અર્થાત્ આત્માને વશ રહે તેમ જાળવવા. તીર્થકર ભગવંતોએ પણ તેવી જ રીતે આચરેલું છે. આ કારણે જિનેશ્વરોએ આ વિષયમાં ગધેડાનું દૃષ્ટાંત આપેલું છે. તેને અધિક ખાવાનું આપે તો ઉલાળી મૂકે, ઓછું આપે તો ભારવહન કરી શકે નહિં. પરલોકમાં પ્રયાણ કરનારાઓએ પણ આગળ કહી ગયા તેમ ઇન્દ્રિયો કાબુમાં રહે અને તેની હાનિ ન થાય, તેમ વશ રાખવી. વળી સમ્યક્ત, જ્ઞાન, ચારિત્ર ક્ષાયોપથમિક ભાવમાં કહેલા છે. શાતા, અશાતા-વેદના ઔદયિકભાવમાં કહેલા છે, તો તે તપ કેમ કહેવાય ? માટે જેમાં પ્રશમાદિ રહેલા હોય, તેવો સંવર કર્મક્ષય હેતુમાં પ્રધાન છે. તેના નિમિત્તે અમારે લોચ, બ્રહ્મચર્ય, છઠ, અર્હમાદિક સર્વ બાહ્યતપ કરવાનો કહેલો છે, પરંતુ તપને શરીરની પીડા કરનાર ગણેલો નથી. શાસ્ત્રાધીન પરિણામવાળા મહાઇટવીમાં મહારતન છૂપાવવામાં ઉદ્યત
| SR No. | 023128 |
| Book Title | Updeshmala Doghatti Bhavanuvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 664 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |