Page Text
________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ પુરુષ યોગ્ય પાત્ર છતાં દાન આપી શકતો નથી. શરીરમાં માત્ર માંસની વૃદ્ધિ કરનારા એવા તેણે કયો ઉપકાર કર્યો ? તે સજ્જન પુરુષોને ધન્ય છે કે, જેઓ ભોજન સમયે આવી પહોંચેલા ગુણી પુરુષોને વહોરાવીને પોતે બાકી રહેલું ભોજન કરે છે. તેના ચિત્તને જાણનાર એવા તે યક્ષે પ્રત્યક્ષ થઇને કહ્યું કે, “તારું સત્ત્વ બીજા કોઈની તુલનામાં આવી શકે તેમ નથી, માટે વરદાન માગ.” રણસિંહે પ્રત્યુત્તર આપ્યો કે, “મારે કશાની જરૂર નથી. તમારું દુર્લભ દર્શન પ્રાપ્ત થયું તે ઓછું છે ? છતાં પણ હે દેવ ! શક્ય હોય તો આ મારી દરિદ્રતા દૂર કરો.' એ પ્રમાણે કહ્યું એટલે દેવે જણાવ્યું કે-કનકપુરમાં કનકશેખર રાજાની કનકવતી પુત્રીના સ્વયંવરમાં તારે જલ્દી પહોંચવું. ત્યારપછી હું સર્વ સંભાળી લઇશ. હે વત્સ ! ત્યાં તું આશ્ચર્ય દેખજે. જ્યારે જ્યારે તું મારું સ્મરણ કરીશ, ત્યારે ત્યારે જિંદગી સુધી હું તારો સહાયક થઈશ.” એમ કહીને તે યક્ષ અદૃશ્ય થયો. ચાર-પાંચ દિવસે રણસિંહ ત્યાં પહોંચ્યો. ત્યાં સ્વયંવર-મંડપ થયાની હકીકત સાંભળી એટલે ઉજ્વલ બળવાન નાના બે બળદની જોડી જોડેલા હળ ઉપર આરૂઢ થએલો હાથમાં તીક્ષ્ણ પરશુ ધારણ કરીને ત્યાં પહોંચ્યો. તે સમયે તેણે સંખ્યાબંધ રાજાઓની શ્રેણી એકઠી થઇને મોટા મંચ પર બેઠેલી દેખી. વળી સ્વયંવરમંડપને કેવો શણગાર્યો હતો ? અખંડ વગર સાંધેલા મોટા રંગ-બેરંગી રેશમી લાંબા વસ્ત્રો જેમાં લટકતાં હતાં, પરવાળાં, મોટી, માણિક્ય, રત્નાદિક જડેલા મંડપસ્તંભો ચમકતા હતા. ત્યાં શ્વેત વસ્ત્રોથી શોભાયમાન શરીરવાળી, હાથમાં સુંદર પુષ્પમાળા ધારણ કરેલી જાણે સરસ્વતી જાતે જ આવી હોય, તેવી કનકવતીને દેખી જાણે રાજકુમારો આગળ ચાલતી દીપિકા આગળ પ્રકાશ અને પાછળ અંધકાર આપતી હોય તેવી કનકવતી શોભતી હતી. તેણીએ ચાલતાં ચાલતાં એક પણ ક્ષત્રિયના કંઠમાં માળા ન પહેરાવી અને વલખી થએલી તે વિચારતી હતી, તેટલામાં તરત જ વેગથી રણસિંહ ખેડૂત સન્મુખ દોડી. રાજલક્ષ્મી માફક હર્ષથી તેના કંઠમાં વરમાળા પહેરાવી. એટલે ઉભટ ભૃકુટીવાળા કપાળ ચડાવીને તિરસ્કારતા રાજકુંવરો એકઠા થઈને કહેવા લાગ્યા કે, “હે કનકરાજ ! આ ન કરવાયોગ્ય તમે કેમ કરાવ્યું ? જો આ તમને સમ્મત છે, તો ફોગટ અમને શા માટે બોલાવ્યા ? અમારું અપમાન કરાવીને તમે નવું વૈર ઉત્પન્ન કર્યું છે.” કનકશખર-સ્વયંવરમાં મનવલ્લભને વરે, તેમાં અયુક્ત શું ? તમે નીતિવિરુદ્ધ હાલિકબાલક જેમ કેમ બોલો છો ?' રાજાઓ- “અરે હાલિક ! તારું કુલ કયું છે ? તે કહે, નહિતર ફોગટ મૃત્યુ પામીશ.”
રણસિંહ-અત્યારે કુલકથા કહેવાનો અવસર નથી, કદાચ કહું તો પણ તમને વિશ્વાસ ન બેસે, તેથી સંગ્રામ કરીશું, તેમાં જ કુળનો નિર્ણય થશે.” ત્યારપછી બખ્તર સહિત હાથીઓની ઘટા, કવચ ધારણ કરેલા સુભટો, પલાણ કવચથી સજ્જ કરેલા ચપળ અશ્વો
| SR No. | 023128 |
| Book Title | Updeshmala Doghatti Bhavanuvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 664 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |