________________
પ્રાસ્તાવિક
શ્રાવકધર્મવિધિ પ્રકરણ ગ્રંથના કર્તા પૂ. આ. શ્રી હરિભદ્રસૂરિ મહારાજા જૈન શાસનમાં ખૂબ જ પ્રસિદ્ધ છે. આ ગ્રંથના ટીકાકાર પૂ. આ. ભ. શ્રી માનદેવસૂરિ મહારાજા છે. જૈન શ્રમણોની પરંપરામાં ત્રણ માનદેવસૂરિ જુદા જુદા સમયે થઇ ગયા છે. તેમાંથી પ્રસ્તુત માનદેવસૂરિ કયા છે તેનો નિર્ણય તેવી સામગ્રીના અભાવે કરી શકાયો નથી.
આ ગ્રંથમાં મુખ્યતયા શ્રાવકોનાં બાતોનું વર્ણન છે. એથી ઉપલકદષ્ટિથી જોના૨ને લાગે કે આ ગ્રંથ સામાન્ય છે. કારણ કે બાતોનું વર્ણન અનેક ગ્રંથોમાં છે. ખુદ શ્રી હરિભદ્રસૂરિ મહારાજના પંચાશક, ધર્મબિંદુ વગેરે ગ્રંથોમાં બારવ્રતોનું વર્ણન છે. આમ છતાં સૂક્ષ્મદષ્ટિથી આ ગ્રંથનું અવલોકન કરવામાં આવે તો આ ગ્રંથમાં કેટલાક મહત્ત્વના પદાર્થો રહેલા છે. જેમકે......
૧) અધિકારીએ જ ધર્મ કરવો જોઇએ એમ કહીને અધિકારીનાં જે લક્ષણો બતાવ્યા છે તે લક્ષણો અતિમહત્ત્વનાં છે.
૨) મિથ્યાત્વીઓની સાથે રહેવા માત્રથી સંવાસાનુમતિ દોષ લાગે કે નહિ ? એનું સુંદર સ્પષ્ટીકરણ કર્યું છે.
૩) અનુમોદનાનું સ્વરૂપ પણ સારી રીતે સમજાવવામાં આવ્યું છે.
૪) શ્રાવકો ત્રિવિધ-ત્રિવિધથી પણ પચ્ચક્ખાણ કરી શકે. આમ અનેક મહત્ત્વના પદાર્થો આ ગ્રંથમાં જણાવેલા છે. એ પદાર્થોનું સૂક્ષ્મ દ્રષ્ટિથી ચિંતન-મનન કરવાથી શાસ્ત્રબોધ વધે છે.
આવા ઉત્તમ ગ્રંથનો સટીક અનુવાદ પ્રકાશિત થઇ રહ્યો છે. ત્યારે જે મહાપુરુષોની કૃપાદૃષ્ટિથી હું આ અનુવાદ કરી શક્યો છું તે પ. પૂ. આ. ભ. શ્રીમદ્વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજા અને પ. પૂ. આ. ભ. શ્રીમદ્વિજય હીરસૂરીશ્વરજી મહારાજા સ્મૃતિપથમાં આવ્યા વિના રહેતા નથી. પ. પૂ. ગુરૂદેવ શ્રી (આ. ભ. શ્રી લલિતશેખર સૂરીશ્વરજી મહારાજા) એ આ કાર્યમાં સહયોગ આપીને મને ઉપકૃત કર્યો છે. મારા શિષ્ય મુનિ શ્રી ધર્મશેખર વિ. એ પણ આ કાર્યમાં મને મદદ કરી છે.
આ અનુવાદમાં મૂળગ્રંથકાર અને ટીકાકાર મહાત્માના આશયથી વિરુદ્ધ જે કંઇ લખાઇ ગયું હોય કે કયાંક અનુવાદ કરવામાં ક્ષતિ રહી ગઇ હોય તો તે બદલ ત્રિવિધેત્રિવિધે મિચ્છા મિ દુક્કડં.
રાજશેખર સૂરિ