________________
(૪૩)
કહ્યું. “દુરુ' શબ્દ વડે આ ક્ષેત્ર, પ્રવચન, આચારમાં, અથવા શસ્ત્ર પરિસ્સામાં સંબંધ છે અથવા આ સંસારમાં કેટલા છે જે જ્ઞાન આવરણીય આદિ આઠ કર્મ યુક્ત છે તેમને સંજ્ઞા (સ્મૃતિ) થતી નથી. આ પદાર્થ બતાવે છે હવે પદવિગ્રહમાં સમાસ ન હોવાથી બતાવ્યું નથી. હવે ચાલના એટલે શંકા થાય તે કહે છે.
અકાર વિગેરે નિષેધ કરનારા લધુ શબ્દને સંભવ અહિં થાય છતાં શા માટે ને શબ્દ નિષેધ માટે વાપર્યો? હવે પ્રતિ અવસ્થા (સમાધાન) કરે છે. તમારું કહેવું ઠીક છે. પણું અહિં ને શબ્દ વાપરવામાં પ્રેક્ષાપૂર્વકારિતા (વિશેષ હેતુ) છે તે બતાવે છે. જે અકાર વિગેરે લઈએ તે સર્વ નિષેધ થાય જેમ ઘટ નહિ તે અઘટ તેથી ઘટને બિલકુલ નિષેધ થયે પણ તે અર્થ નથી કારણકે પ્રજ્ઞાપના સૂત્રમાં દશ સંજ્ઞા સર્વ પ્રાણીઓને બતાવી છે તે બધાને અકાર શબ્દથી નિષેધ થાય. હવે દશ સંજ્ઞા બતાવે છે.
ગૌતમ સ્વામીના પ્રશ્નમાં મહાવીર ભગવાન ઉત્તર આપે છે. દશ સંજ્ઞા છે. સાંભળ-(૧) આહાર (૨) ભય (૩) મૈથુન (૪) પરિગ્રહ (૫) ક્રોધ (૬) મન (9) માયા (૮) લેસ (૯) ઘ (૧૦) લેકસંજ્ઞા. આ દશે સંજ્ઞાને સર્વથા નિષેધ થાય છે તે ન થાય માટે “” શબ્દ વાપર્યો. ને' શબદને અર્થ સર્વ નિષેધવાચી પણ છે. તેમ છેડે નિષેધ પણ બતાવનાર છે. જેમકે ને ઘટ બેલતાં ઘટને અભાવ સમ
