________________
રીક વિગેરે જલરૂહ કહેવાય છે. અને ભૂમિફૅટ નામના, આય, કાય, કુહણ ઉડુક, ઉદ્દેહલીક, શલાકા, સર્પ છત્ર વિગેરે કુહણ કહેવાય છે. આ પ્રત્યેક જીવવાળા ઝાડેના મૂળ, સ્કંધ, કંદ, છાલ, શાખ પ્રવાલ વિગેરેમાં અસંખ્યાતા. પ્રત્યેક જીવે જાણવા, અને પાંદડાં ફૂલ એક જીવવાળાં માનવાં. સાધારણ વનસ્પતિના પણ અનેક ભેદ છે, જેમ કે. લેહી, નિહ, તુભાયિકા, અશ્વ કર્ણ સિંહ કણ, શૃંગબેર (આદુ), માલકા, મૂળા, કૃષ્ણકંદ, સુરણ, કાકડી, ક્ષીરકાકેલી વિગેરે છે. આ બધી વનસ્પતિના સંક્ષેપથી છે ભેદ છે, તે ભેદેને બતાવે છે. अग्गबीया मूल बीया, खंध बीया चेव पोर बीयाय बीय रूहा समुच्छिम, समासो वण सई जीवा
તેમાં કેટક વિગેરે અગ્રબીજવાળાં છે. કેળ વિગેરેને મૂળમાં બીજ છે. નિહ શલકિ અણિક (અરણું) વિગેરેને કધમાં બીજ છે, અને શેરડી, વાંસ, નેતર વિગેરેને પર્વમાં બીજ છે, અને બીજથી ઉગે, તે ભાત વિગરે જાણવા; અને સંમૂઈનથી પદ્મિની શૃંગાટક (શીંગડું) પાઠ ( ) શેવલ, વિગેરે થાય છે. એ પ્રમાણે સમાસથી છ પ્રકારે બતાવ્યા પણ આ શિવાય બીજા નથી, એમ જાણવું. હવે પ્રત્યેક વનસ્પતિ કેવા લક્ષણવાળી હોય છે તે બતાવે છે.