________________
[૧૧૯]
पत्थेणव कुडवेणव, जहकोइ मिणिज सव्व धन्नाई । एवं मविजमाणा, हवंति लोया असंखिज्ञा ॥ ८७ ॥
જેમ કાઈ માણસ પોતાના બધા અનાજને પ્રસ્થ અથવા કુડવ (એક જાતના માપ)થી માપે છે તેવીજ રીતે જો કે ઇપણ માણુસ અસદ્ભાવ પ્રજ્ઞાપનાને અંગીકાર કરીને આ જગતનેજ કુડવ રૂપ બનાવીને મધ્યમ અવગાહનાવાળા પૃથિવીકાયના જીવાને જો માપવા માંડે તે અસખ્યાત લોકોને પૃથિવીકાયના જીવા પૂરી નાખે, હવે બીજી રીતે પરિમાણુ બતાવે છે. लोगा गासपए से, इक्किकं निक्खिवे पुढवि जीवं । एवं मविजमाणा, हवंति लोया असंखिजा ॥ ८८ ॥
લેકાકાશના પ્રદેશમાં એક એક પૃથિવીકાયના જીવ મુકીએ અને તેવી રીતે જો માપ કરીએ તા અસખ્યાત લેક ભરાય. હવે કાળથી પરિમાણ બતાવવાની ઈચ્છાવાળા નિયુકિતકાર ક્ષેત્ર અને કાળનું સુક્ષ્મ માદરપણાને કહે છે, निउणोउ होइ कालो, तत्तो नियुणपरथं हवइ खित्तं । अंगुल सेढी मित्ते, ओसप्पिणीओ असंखिजा ॥ ८९ ॥ સમય રૂપકાળ અત્યંત નિપુણુ અર્થાત્ સુક્ષ્મ છે. તેનાથી પણ ક્ષેત્ર ઘણુંજ સૂક્ષ્મ છે. કારણ કે એક આંગળ શ્રેણીમાત્ર પણ ક્ષેત્રના પ્રદેશાને એક એક સમયે ખસેડવા માંડીએ તે અસખ્યાત ઉત્સર્પિણીઓ અને અવસર્પિણીએ