________________
રામાયણમાં સંસ્કૃતિને સંદેશ
૨૭૧
મા વિચારી રહી છે.“આમને આમ જો મારો દીકરો સંસારનો કીડો બનીને પોતાની સ્ત્રીઓ સાથે ય મર્યાદા બહારનું જીવન જીવશે. તે એનું થશે?” માતાને પોતાના પુત્રનું આવું ભેગી જીવન જોવું ય ગમતું નથી. છતાં માતા પોતે પોતાના સગા દીકરાને ચોખ્ખા શબ્દોમાં કહી શકતી પણ નથી.
માતાની આંખના આંસુનાં એ બુંદ દીકરાની પીઠ ઉપર જ પડયાં! ગરમ ટીપાના સ્પર્શથી ચકિત બનેલા કુમારે ઊંચે નજર કરી. જોયું તો મા રડી રહી હતી. ધ્રુસકે રડતી ગેપીચંદની મા....
આંખના આંસુ દીકરાની પીઠ ઉપર પડી ગયા છે, એ જાણી ગયેલી મા તુરત અંદરના ખંડમાં ગઈ અને ત્યાં ધ્રુ સકે રડવા લાગી.
રડતી માતાને જોઈને માતૃભકત ગોપીચંદ સ્નાનના જ કપડે મા પાસે દોડયો. એણે પૂરા કપડાં ય ન પહેર્યા અને અંગે શણગારે ય ન સ .
માતાના પગમાં પડ્યો અને પૂછયું : “ઓ, મા! આટલું બધું રડે છે શા માટે? શું છે? તારી આંખમાં આ શા કારણે અનરાધાર આંસુ વહ્યા જય છે?”
માતા ભાવાવેશમાં આવી જઈને ઊભી થાય છે અને કહે છે: “દીક્રા! તારી જ ખાતર રડું છું. આજે જ નહિ, રોજ રડું છું. તને તો આજે જ ખબર પડી. બેટા! તારા જીવનમાં કોઈ ત્યાગ નથી, કોઈ તપ નથી, પ્રભુનામનો કોઈ જપ કે ધ્યાન કશું જ નથી. તારા પુણ્ય તારા બાપ આ સંપત્તિ મૂકી ગયા છે, પરંતુ તેને ખબર છે કે, બેટા! તારા બાપ પણ એક દી મરી ગયા. તારા કરતાં ય તારા બાપ શરીરે પહેલવાન હતા; છતાં સ્મશાનમાં જઈને એક દી સૂઈ ગયા. અને એમના દેહની ભસ્મ થઈ ગઈ!
બેટા! તારેય એક દી મરી જવું પડશે. તારા દેહની પણ રાખ થઈ જશે.” પુત્રને સંન્યાસ અપાવતી આદર્શ માતા
ગગઈથઈ ગયેલ દીકરો પૂછે છે: “તે મા હું શું કરું?”
માં રસ્તો બતાડે છે: “બેટા! સંન્યાસ લે . જા... તારા પરલોકને સુધાર. આ ભાગ -વિલાસ તો તને દુર્ગતિ ભેગો કરી દેશે. નબળા - દુબળા પુણ્યના યોગે મળેલા વૈભવમાં છકી ન જા.”
| માની વાત સાંભળીને કુમાર સ્તબ્ધ થઈ ગયો. આદર્શ માતાના એ આદર્શ પુત્રે એ જ પળે સંસારનો પરિત્યાગ કર્યો. ભગવા પહેર્યા; અને વન ભણી ચાલી નીકળ્યો. મા પિતાના વહાલા દીકરાની પીઠ ભણી જોઈ રહી. અને માની આખમાંથી હર્ષનાં ૨ માંસુ પડવા લાગ્યાં.
