________________
ગુણસ્થાનકને વિશે બંધઅધિકાર
૬૫.
આ ગુણસ્થાનક શ્રેણિમાં હોવાથી પ્રતિસમયે અનંતગુણી વિશુદ્ધિએ આગળ વધે છે. ઉપર ચડે છે, તેથી નિદ્રાદ્ધિકના બંધનો યોગ્ય હેતુરૂપ કષાય બીજા આદિ ભાગે ન હોય તેથી બંધાય નહીં તે પ્રમાણે આ ગાળામાં અને આગળની ગાથામાં કહેવાતી કુલ નામકર્મની ૩૦ પ્રકૃતિ અને ચાર પ્રકૃતિના બંધને યોગ્ય કાષાયિક અધ્યવસાય આઠમા ગુણ૦ના છઠ્ઠા અને સાતમા ભાગ સુધી હોય એટલે તે ૩૦ પ્રકૃતિઓનો છઠ્ઠા ભાગે બંધવિચ્છેદ થાય છે. અને સાતમા ભાગે એટલે આઠમા ગુણ૦ના અંતે ચાર પ્રકૃતિઓનો બંધ વિચ્છેદ થાય છે. જે આગળની ગાથામાં કહેલ છે. समचउर-निमिण-जिण-वन्न, अगुरुलहु-चउ-छलंसि तीसंतो । ઘરને ઇ-વીસ-વંથો, હા -- -ભય-એ ૨૦ | નિમિળ = નિર્માણ નામ | તીસંતો = ત્રીસનો અંત થવાથી છતૂતિ = છકે ભાગે વર = છેલ્લે ભાગે મેમો = અંત થવાથી છવ્વીસ–વંધો = છવ્વીસનો બંધ
ગાથાર્થ– સમચતુરસ્ત્ર સંસ્થાન, નિર્માણ નામકર્મ, તીર્થંકર નામકર્મ, વર્ણાદિ ચતુષ્ક, અગુરુલઘુ ચતુષ્ક, એ ત્રીશનો છટ્ટે ભાગે બંધનો અંત થવાથી, છેલ્લે ભાગે છવ્વીસ બંધાય, ત્યાં હાસ્ય, રતિઃ જુગુપ્સા અને ભયનો અંત થવાથી. ૧૦.
વિવેચન- દેવગતિ આદિ ૩૦ પ્રકૃતિનો (એટલે ગતિ પ્રાયોગ) બંધ ૮મા ગુણઠાણાના છઠ્ઠા ભાગ સુધી થાય છે. ૭મા આદિ ભાગથી વિશેષ વિશુદ્ધિ હોવાથી ત~ાયોગ્ય અધ્યવસાયનો અભાવ હોવાથી ગતિ પ્રાયોગ્ય બંધ થતો નથી. માટે આ ૩૦ પ્રકૃતિનો બંધ પણ દઢા ભાગ સુધી થાય છે.
પ્રશ્ન– ૩૦ પ્રકૃતિઓ છઠ્ઠા ભાગ સુધી કેમ બંધાય છે ? આગળ કેમ બંધાતી નથી ?
૨ ભાગે
|
