________________
:,
...
(
બંધસ્વામિત્વનામા તૃતીય કર્મગ્રંથ છે. એટલે કે કેટલી પ્રકૃતિઓ બાંધી શકે અને કેટલી ન બાંધે તે આ ગ્રંથમાં સમજાવેલ છે.
બંધ કોને કહીશું...?
અંજણચૂર્ણના ડાબડાની પેઠે નિરંતર કાર્મણવર્ગણાથી ભર્યાલોકને વિષે મિથ્યાત્વાદિ અત્યંતર હેતુએ કરીને તથા પ્રત્યનિકાદિ, બાહ્ય હેતુએ કરીને ક્ષીરનીરના ન્યાયાલોહાગ્નિના ન્યાયે આત્માની સાથે કાર્મણ વર્ગણાઓનું જોડાવું એકાકાર થતું તેને બંધ કહીયે.
કોઈપણ ગ્રંથકાર ગ્રંથ બનાવતાં પ્રથમ ગાથામાં મંગલાચરણ આદિ ચાર વિષય (અનુબંધ ચતુક્ય)નું વર્ણન કરે તે શિષ્ટ પુરુષોની એક પ્રણાલિકા છે. તે શિષ્ટ પુરુષોના માર્ગને અનુસરીને આ ગ્રંથકારે પણ પ્રથમ ગાથામાં (૧) મંગલાચરણ અને (૨) વિષય-સ્પષ્ટપણે બતાવ્યો છે. (૩) સંબંધ (૪) પ્રયોજન તે આ પ્રમાણે–
(૧) મંગલાચરણ- ગાથાના પૂર્વાર્ધમાં આસન ઉપકારી પ્રભુ મહાવીરને વંધવિહાળવિમુક્ય વંદિત્ય સિદ્ધિમાન પદોથી નમસ્કાર કરવામાં આવ્યો છે.
(૨) વિષય- ગાથાના ઉત્તરાર્ધમાં વિષય બતાવ્યો છે. એટલે દુર માર્ગણાઓમાં બંધનું સ્વામિપણું એટલે કઈ માર્ગણાવાળા જીવો ક્યા ગુણસ્થાનકે કેટલી પ્રકૃતિ બાંધે અને કેટલી ન બાંધે તે વિષય છે. તે “ફગાફસુવુછું” આ પદો વડે બતાવેલ છે.
(૩) સંબંધ– “માસગોથી પૂર્વના ગ્રંથોને આ ગ્રંથ સાથે સંબંધ છે. સંક્ષેપથી કહીશ એટલે આનો વિસ્તાર પૂર્વના આગમાદિ ગ્રંથોમાં છે. એમ આગમગ્રંથો સાથે સંબંધ છે.
