________________
ગુણસ્થાનકને વિશે ઉદય અધિકાર
ઉપશાન્ત મોહગુણના અંતે બીજા-ત્રીજા સંઘયણનો ઉદય વિચ્છેદ થાય છે. કારણકે ક્ષપકશ્રેણીમાં બીજું ત્રીજું સંઘયણ હોય નહી.
એટલે આ બે સંઘયણથી ક્ષપકશ્રેણી ચડી શકાય નહી. અને બારમું ગુણ૦ ક્ષપકશ્રેણીમાં જ હોય છે.
૧૨મે-૧૩મે ઉદય વિચ્છેદસાવન-હીળ-ટુ-રિમિ, નિ-તુ ંતો આ પિિમ પાવના । नाणंतराय - दंसण - चउ-छे ओ सजोगि बायाला
खीण-दु-चरिमि ક્ષીણ મોહના છેલ્લાના આગળના [ઉપાન્ત્ય] સમયે
पणवन्ना પંચાવન छेओ છેદ થાય
=
=
=
૯૩
=
॥૨૦॥
निद्द- दुगंतो = નિદ્રાદ્વિકનો અંત [થાય]
સોની = સયોગી ગુણઠાણે
बायाला બેંતાલીશ
ગાથાર્થ— ક્ષીણ મોહગુણના છેલ્લા સમયની પહેલાના સમયમાં (દ્વિચરમ સમયે) સત્તાવન પ્રકૃતિનો ઉદય અને નિદ્રાદ્વિકના ઉદયનો અંત થવાથી છેલ્લે સમયે પંચાવન પ્રકૃતિનો ઉદય છે.
ચરમ સમયે જ્ઞાનાવરણીય પાંચ, અંતરાય પાંચ, અને દર્શનાવરણીય ચતુષ્કના ઉદયનો અંત થવાથી સયોગી ગુણઠાણે બેંતાલીશ પ્રકૃતિઓ છે. II ૨૦ II વિવેચન– ૧૨મા ગુણઠાણાના દ્વિચરમ સમય સુધી ૫૭ પ્રકૃતિનો ઉદય હોય છે અને દ્વિચરમ સમયે નિદ્રાદ્વિકનો અંત થવાથી ૧૨મા ગુણના ચરમ સમયે ૫૫ પ્રકૃતિનો ઉદય હોય છે.
નિદ્રાદ્વિક— [નિદ્રા-પ્રચલા]
કેટલાક આચાર્ય ભગવંતો ક્ષપકશ્રેણિમાં અતિવિશુદ્ધિ હોવાથી નિદ્રાનો ઉદય માનતા નથી. પણ કર્મગ્રંથકાર ક્ષપક શ્રેણિમાં નિદ્રાનો ઉદય માને છે. તત્ત્વચિંતન કરતાં ક્ષપકશ્રેણી ચડતાં બાહ્ય ઉપાધિરહિત હોવાથી સહજ નિદ્રા
