________________
so
રહે છે. જેનશાસનમાં એને “ચૌદ ગુણસ્થાનક” તરીકે એાળખાવવામાં આવ્યાં છે.
કમને એ અજબ મહિમા છે કે મેક્ષમાર્ગની સાધનામાં પણ અનેક પ્રકારની આંટીઘુંટી ઉભી કરે છે. એટલે કેટલીક વખત ગુણસ્થાનકરૂપ અવસ્થામાં આગે વધેલ આત્મા પાછો પણ પડી જાય છે. એમ ચડન–પડન કરતાં ખરેખરે ધીર, કઢચિત્ત, સહનશીલ સાધક, મેક્ષમાગના એ કંટકને-દુસહ કર્મવિપાકને અવિચલિતપણે વેદ થકે ક્રમે ક્રમે આગળ વધે છે. કર્મબંધન જેટલાં કઠોર છે તેટલે જ આ મોક્ષમાર્ગ આકરે છે.
ચૌદ અવસ્થારૂપ ચૌદ ગુણસ્થાનક પિકી કઈને કઈ એક ગુણસ્થાનકને વિષે સંસારી જીવ માત્ર અવસ્થિત હોય છે. વિકાસની દ્રષ્ટિએ એક કરતાં બીજું ગુણસ્થાનક અધિક ગુણનું સ્થાનક છે. ચૌદ ગુણસ્થાનક એ મેક્ષ મહેલની સીડીમાં ચૌદ પગથીઆં રૂપ છે. સ્વવીર્ય ફેરવતે જ આત્મા એ પગથીઆ વટાવતે આગળ ધપે છે. તે ચૌદ ગુણસ્થાનકનાં નામ આ પ્રમાણે છે.
(૧) મિથ્યાદ્રષ્ટિ (૨) સાસ્વાદન (૩) મિશ્ર () અસંયત (૫) દેશસંયત (૬) પ્રમત્ત (૭) અપ્રમત્ત (૮) અપૂર્વકરણ (૯) અનિવૃત્તિકરણ (૧૦) સૂક્ષ્મ સંથરાય (૧૧) ઉપશાંત કષાય (૧૨) ક્ષીણમેહ (૧૩) સયોગી કેવલી (૧૪) અયોગકેવલી. મિથ્યા દર્શન નામે કર્મના ઉદયથી જીવ મિથ્યા તત્વને વિષે શ્રદ્ધા રાખી રહે, સત્ય તત્વની