________________
કર્મબંધ
૫૭
જેનદર્શનના કર્મવાદને જે બુદ્ધિસાત્ કરે છે તેને પુરુષાર્થવાદ આત્મસાત્ થાય છે. દરેક સાચે જૈન ભવ્ય પુરુષાર્થની ગીતાને રચયિતા વ્યાસ મુનિ છે. (૩) બળનિર્ણય ૩૮
દરેક સમયે જીવાત્માને ચુંટતા કર્માણના સ્વભાવનિર્ણય અને કાળનિર્ણયની આપણે વિચારણા કરી. હવે એ કર્માના બળને વિચાર કરીએ.
જેણે પિતાનું વિશુદ્ધ સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કર્યું નથી, જે હજી અશુદ્ધ છે, જેની ઉપર કર્માણુઓના જથ્થા પડયા છે, તે જીવાત્માને દરેક સમયે નવા નવા કર્માણુના જથ્થા ચુંટતા જ રહે છે. જૂના કર્માણના જથ્થાઓના ટાઈમબેમ્બ પિતાપિતાને સમય પૂરો થતાં ફુટતાં રહે છે; જીવાત્માને તેની વ્યાપક અસરે દેખાડે છે અને પછી જીવાત્મા ઉપરથી ખરી પડે છે; આકાશમાં વેરાઈ જાય છે. હવે દરેક સમયે નવા કર્માણના જે જથ્થા વળગતા રહે છે તેના બળનો પણ તે જ સમયે નિર્ણય થઈ જાય છે. જીવાત્માના મનભાવ ઉપર જ બળને નિર્ણય થાય છે.
જગતમાં જેમ કીડીનું બળ, મકેડીનું બળ, બકરીનું બળ, ગાયનું બળ, સાંઢનું બળ, શિયાળનું, સિંહનું, બાળકનું, યુવાનનું, સિપાઈનું, વડાપ્રધાનનું પ્રમુખનું, યુનેના મહામંત્રીનું
૩૮ રસબંધ (અનુભાગબંધ)