________________
વિકાસનું મહાભિયાન પ્રકાશ અને અંધકાર.
આ બે સિવાય વનમાં કે ઉપવનમાં, જગતમાં કે જીવનમાં બીજું કયું તત્વ અસ્તિત્વ ધરાવે છે? ના. કોઈ જ નહિ.
પ્રકૃતિની ગોદમાં પ્રકાશ અને અંધકાર જ સંતાકૂકડી રમે છે.
મર્યલોકના માનવોના જગતમાં ય એ જ બે – વારાફરતી – આવ્યા કરે છે; સનાતન કાળથી.
અને...એ માનવના જીવનમાં ય પ્રકાશ અને અંધકારમાંથી જ કોઈને કોઈ જોવા મળ્યા કરે છે.
આપણે માનવ જીવનના પ્રકાશ અને અંધકારની અહીં વાત કરીશું. કાળી માઝમ રાત. કજજલશ્યામ અંધકાર.૧
થાક્યો પાક્યો જે કોઈ સ્પર્યો છે આ અંધકારને...એ ઘસઘસાટ ઊંદયો છે. આજે પણ ભીષણ અંધકાર યુગનો માનવગર ઘરરર...ઘરરર નસકોરાં બોલાવતો ઊંઘી જ રહ્યો છે.
ગાઢ નિદ્રા ! સ્વપ્નવિહોણી કુંભકર્ણ નિદ્રા!
અંધકાર યુગને એ કુંભકર્ણને જગાડવા ગમે તેટલો કોઈ ઢંઢોળે; કાને જઈને રાડ પાડે; પણ તે ન ઊઠે તે ન જ ઊઠે.
ન ઊઠતો આવો અઘોરી માનવ એ અંધકારયુગનો અવલ કુંભકર્ણ છે. પણ...
પણ સમય ચાલ્યો જ જાય છે. પળ પળનાં જળ કાળરાજની અંજલિમાંથી ટપકતાં જ રહે છે. ટપ...ટપ...ટપ. અને... હો ફાટે છે.
અંધકારયુગનો અઘોરી માનવ ઘોર નિદ્રાની ગોદમાં ઊંધી લઇને પોતાનો થાક ઓછો કરે છે. હવે ગાઢ નિદ્રા સ્વપ્નવતી બને છે.
૧ ઘોર મિથ્યાત્વ – અનાદિ મિથ્યાત્વ ૨ મંદ મિથ્યાત્વ – માર્ગાનુસારીભાવની પ્રાપ્તિ