________________
૨૮
- જૈન ધર્મના મને ગતિ પણ અંશતઃ જઈએ છીએ. પણ નારકગતિ અને દેવગતિ ક્યાં જોઈ છે? ત્રણ ગતિ કરતાં જેથી માનવગતિ મહાન છે, તે કેમ કહેવાય?
અહીં બે રસ્તા છે. કાં તે ચારે ગતિને સાક્ષાત્કાર થાય, અથવા જેને સાક્ષાત્કાર થયે છે તે કેવળી ભગવંતનાં વચને ઉપર શ્રદ્ધા રખાય.
આપણને ચાર ગતિને સાક્ષાત્કાર થયું નથી. કેવની ભગવંતને તે થયે છે તે તેમને શરણે જવું. તેમનાં વચને પર શ્રદ્ધા રાખવી. કદાચ આપણને તે અંગે જ્ઞાન ન પણ હોય, પરંતુ જ્ઞાન કરતાં શ્રદ્ધા વધુ મહાન છે. શ્રદ્ધાથી જ્ઞાનને આત્મસાત કરી શકાય. ભગવાનને ચાર ગતિને સાક્ષાત્કાર થયે છે, તેથી તે જે કહે તે ઉપર શ્રદ્ધા રાખવી જરૂરી છે. શ્રણ કે આપણને તે સાક્ષાત્કાર થયું નથી. આપણને જ્ઞાન થવું તે જ મહાન નથી, પણ શ્રદ્ધા રાખવી તે ય મહાન છે.
ભગવાને કહ્યું, “હે માનવ તું મહાન છે. મજુબા તુમમેવ સ ”
ભગવાન પર પૂર્ણ શ્રદ્ધા હોવી જરૂરી છે. જેને સીધે સાક્ષાત્કાર નથી, તેને શ્રદ્ધા દ્વારા સાક્ષાત્કાર કરી શકાય છે જ્ઞાનની આંખે દ્વારા જાણું સમજી શકાય છે.
આપણને સંપૂર્ણ જ્ઞાન નથી. આપણને સાક્ષાત્કાર થયું નથી. તે જેને સાક્ષાત્કાર થયે છે, જેને સંપૂર્ણ જ્ઞાન છે. તેવા કેવળી ભગવંત પર સંપૂર્ણ શ્રદ્ધા આવશ્યક છે.