________________
૧૮
જૈન ધર્મના મર્મો સંયમધર આત્મા કેલકમાં કેમ જતું હશે? તેનું સમાધાન એ છે કે એ તારક આત્માઓ સરાગ સંયમને પાળે છે. જીવમાત્ર પ્રત્યે જે કરૂણ હતી તે રાગપૂર્વકનું તેમનું સંયમપાલન છે. આ સરાગ સંયમનું ફળ નિયમતઃ દેવલેકની પ્રાપ્તિ છે.
આમ તે તારકાત્માઓને દેવલેકમાં જવું પડયું છે. પાપક્ષય સાથે પુણ્ય કર્મને ક્ષય જરૂરી છે. પરાર્થસિક આ મહાત્માને પાપક્ષય સાથે પુણ્યકર્મને બંધ પણ જેરદાર હતે. તપ-ત્યાગ આત્માનું કર્તવ્ય છે. તેમાં આત્મરસિકતા, સ્વાર્થસિક્તા છે. તે મુખ્યત્વે પાપકર્મને ક્ષય કરાવે છે. પણ જે પરાર્થરસિકતા છે તે તે પુણ્યકર્મને જોરદાર બંધ કરાવે છે. પ્રશ્ન થશે કે પુણ્ય કમને ક્ષય ક્યાં થતું હશે? તેને ઉત્તર એ છે કે અનાસક્ત ભેગીઓને પુણ્યક્ષય સ્વર્ગલોકમાં થાય. હા, જે શ્રેણિ માંડે છે તે
સ્વર્ગે ગયા વિના ય સર્વ પુણ્યક્ષય અહીં જ થઈ જાય. - તારક આત્માઓને દેવકના સુખભવમાં લગીરે આસક્તિ ન હોય. અવધિજ્ઞાનને ઉપગ માંડે ને વિચારે કે હું અહીં ક્યાં ફસાયો? શાસનની સ્થાપના શે” થશે? હવે હું ક્યારે માનવ તરીકે જન્મ અને સર્વકલ્યાણ આરાધું ?
કદાચ તીર્થંકરદેવના આત્માને નરકમાં જવાનું થાય તે ત્યાં તે પરમ શુદ્ધ સમાધિમાં રહે. નવા અશુભ કર્મને બંધ ન થાય, અને તે રીતે નરકમાં પાપકર્મને ક્ષય