________________
સંવાદ પંચક તાત! તારી આંતરવ્યથા હું સમજી શકતી નથી. કયો વિચાર તાર મર્મમાં આવાત કરી રહ્યો છે? બેટા હદય ખેલ અને આ સ્નેહાળ માતાને તારા દુઃખની ભાગી બનાવ !
શાલિભદ્રઃ ભાજી, આપ જેને દુઃખ લેખે તેવું કશું જ દુઃખ મને નથી મારું શરીર હંમેશની જેમ રેગ રહિત છે. બત્રીસ સ્ત્રીઓ મારી આજ્ઞાવશ રહી મારા ચિત્તની પ્રસન્નતા જાળવવા સતત પ્રયત્ન કરી રહી છે. લક્ષ્મી સંબંધી કઈ પણ વિતર્કને તે આ જીવનભરમાં અવકાશ જ નથી. જે વેદના ગઈ કાલથી આ મમ માં ઊપજી આવી છે તેને માજી તમે સ્પર્શી શકે તેમ નથી. તેટલી ઊંચાઈએ ચડી મારા હૃદયનું દર્શન કરવા તમારામાં શક્તિ નથી. ક્ષમા કરજે અવિનય થતો હોય તે માતા ! પરંતુ જે નિમિત્તથી અન્યના હૃદયમાં હર્ષને ઉમેષ થવો જોઈએ તે જ નિમિતે મારા હૃદયમાં સખ્ત ફટકે મારી, મારી ખરી સ્થિતિ પ્રત્યે મારી આંખ ઉઘાડી દીધી છે. વળી એ વેદના અધિક માર્મિક તે એથી બની છે કે, આપને તેના ખરા સ્વરૂપથી પરિચિત કરતાં આપનું મમતાળું હૈયું દુખિત થશે. અને માતાના પ્રેમાળ હૃદયને એ દૂર આઘાત આપ એ મારા પક્ષે ઘણું નિષ્ફર છે. મારી વેદના સમજ્યા પછી અને હવે શું કરવા માટે હું તત્પર થતો જાઉં છું તે જાણ્યા પછી, આપને શું શું થશે તે વિચાર મારા હૃદયમાં તીવ્ર કંટકની જેમ ખેંચે છે. માજી! મને વચન આપો કે આપ સરખા હિતચિંતક કાંઇ પણ વિક્ષોભ વિના મારા દર્દની કથા સાંભળશે, અને તે સાથે મને છેક ગુમાવી દેવાની હદ સુધી આપના હૃદયને તૈયાર રાખશે.
ભદ્રાઃ આ હૈયું ફાટી જતું નથી, એટલી જ બાકી છે. બેટા! તારા દુઃખને એક અંશ પણ ન્યૂન થાય તે માટે હું હજારો વાર દેહ ધારણ કરી તેને હેમી દેવા તૈયાર છું. મારા પ્રેમના આશાને -આશ્રયસ્થાન ! તારી વેદના ગમે તે પ્રકારની હશે તે પણ હું તેમાં
