________________
કનું બીજું નામ સમકિત યા તત્ત્વશ્રદ્ધા છે. હૃદય-ભૂમિશુદ્ધ થયા બાદજ તેમાં ચારિત્ર-મહેલના સર્વિવેક યા સમકતરૂપી પાચા નંખાય છે, તેના વિના ચારિત્રમહેલ ટકી શકતાજ નથી.
ચારિત્ર.—ક્ત રીતે હૃદયશુદ્ધિ કર્યા બાદ જ સવિવેક ચા સમિતિ પામવુ* ઈષ્ટ છે, તેનુ સ્વરૂપ અને લક્ષણ જાણુવાની મને અભિલાષા થઈ છે, તેથી પ્રથમ સંક્ષેપ માત્ર તેનું સ્વરૂપ અને લક્ષણ નિવેદન કરી.
સુમતિ— સદસદ્વિવેચન વિવેક: ' તત્ત્વાતત્ત્વની જે વડે યથાર્થ સમજ પડે; ગુણુ, દોષ, હિતાહિત, કૃત્યાકૃત્ય, ભચાભક્ષ્ય, અને પેયાપેચ વિગેરેની જેથી યથાર્થ મેળખાણુ થાય, દેવ, ગુરૂ, અને ધર્મ સબધી જેથી સપૂર્ણ નિશ્ચય થાય; તેવા નિર્ણય-નિર્ધાર કર્યાં બાદ ખાટી ખાખતમાં કદાપિ મુંઝાવાય નહિ અને સત્ય વસ્તુની ખાતર પ્રાણ અર્પણ કરવા પણ તૈયાર થવાય; આ ઉપરાંત ઉપશમ, સવેગ, નિર્વેદ, અનુકપા અને આસ્તિતા એ પાંચ, સતિનાં ખાસ લક્ષણ છે, એ લક્ષણથી સમકિતની ખાત્રી થઈ શકે છે. જ્યાં સુધી ઉપશમાકિ લક્ષણ અંતરમાં પ્રગટ થયેલાં દેખાય નહિ ત્યાં સુધી સદ્વિવેક યા સમકિત પ્રગટ થયાની ખાત્રી થઈ શક્તી નથી. તેથી પૂર્વના ક્રમથી હૃદયશુદ્ધિ કર્યા ખાદ સદ્વિવેક યા સમ કિત રત્નના અર્થી જનાએ ઉક્ત ઉપશમાદિ ગુણના અભ્યાસ કરવાની આવશ્યક્તા છે. કેમકે કારણથી કાર્યસિદ્ધિ થાય જ છે, એવા અચળ સિદ્ધાંત છે.
ચારિત્ર.સક્ષેપથી નામ માત્ર કહેલાં ઉપશમાક્રિક લક્ષ
