________________
૧૪
માંડવા ઉપર ચઢી–આરૂઢ થઈ છવાઈ રહી. તેને ફરી આ કલિકાળમાં થયેલા પરમહંત શ્રી કુમારપાળ ભૂપાળે અત્યંત સિંચીને દઢ રૂઢ કરી દીધી. તેમના પિતાના રાજ્યમાં ૧૧ લાખ અશ્વેને ગળેલું પાણી પાવામાં આવતું ઈત્યાદિક જીવદયાને લગતે ઘણે હેવાલ કુમારપાળ પ્રબંધ, ચરિત્ર તથા રાસ પ્રમુખમાંથી મળી આવે છે. અન્ન એ પ્રાણીઓના પ્રાણુ, પ્રાણી એનું ઓજસ્ અને સુખૌષધિ છે માટે અન્નદાન પ્રધાન છે. અન્ન, જળ અને સુભાષિત એ ત્રણ વાનાં પૃથ્વીમાં ખરાં (આવશ્યક) રત્ન છે. કેમકે એ પ્રાણીઓને સદ્ય તુષ્ટિ પુષ્ટિ સમર્પે છે. એ હોય તેજ બીજા બધાં વાનાં હોય છે, નહિ તે તે અળખામણું થઈ પડે છે. એમ સમજી સુજ્ઞ જનેએ પ્રાણીએને પુષ્ટ પ્રીતિકારી નિર્દોષ અન્નદિ દાન ખંતથી આપવું ઘટે છે. લેકમાં કહેવાય છે કે “રંગ ધાનિકિ પાનિ એ સર્વ અન્નદાનને મહિમાજ બતાવે છે. શ્રી સંપ્રતિ રાજાએ જુદા જુદા દેશમાં ૭૦૦ દાનશાળાએ દીન દુઃખી જનેને ઉદ્ધાર કરવા ચાલુ કરાવી હતી. જે કે મેક્ષફળદાયી દાનમાં પાત્રાપાત્રની વિચારણા કર્તવ્ય છે, પરંતુ ગમે તે દીન દુઃખી જને પ્રત્યે અનુકંપાદાનને કયાંય નિષેધ કરવામાં આવેલ નથી. એટલું જ નહિ પરંતુ દયાવડેજ કઈ પણ પ્રાણી ધર્મને અધિકારી થઈ શકે છે. દયા-અનુકંપા વગરની કરણી માત્ર નિષ્ફળ પ્રાય છે. ત્યારે દયાવડે સર્વ કરણે ભામય અને સફળ થાય છે, એમ સમજી શ્રી જગડુશાહે ભારે દુષ્કાળમાં દુનિયામાં અનેક સ્થળમાં દાનશાળાઓ સ્થાપી અનેક જનને ઉદ્ધાર કર્યો હતે. તેને અધિકાર કંઈક સ્પષ્ટ રીતે સમજવા જે
