________________
શ્રાવકધમ . ૬૧
ધ રાગ એટલે ધર્માંના કારણભૂત સદનુષ્ઠાનને વિષે તીવ્ર અભિલાષ, જ*ગલમાંથી આવેલા અને ક્ષુધાથી પીડિત એવા બ્રાહ્મણને ધૃતપુર (ઘેબર)ને વિષે જેટલા અભિલાષ હાય, તેથી પણ અધિક અભિલાષ ધરાગવાળાને સનુષ્ઠાનને વિષે હાય છે.
ગુરુદેવની વૈયાવચ્ચમાં નિયમ એ શુશ્રૂષાને બીજો અર્થ છે. ગુરુ એટલે ધર્મોપદેશક આચાર્યાદિ અને દેવ એટલે આરાધ્યતમ શ્રી અરિહંતા. અહીં ગુરુપ પ્રથમ મૂકવાનુ પ્રયાજન એ છે કે, એક અપેક્ષાએ ગુરુ, દેવ કરતાં પણ પ્રથમ પૂજ્ય છે, કારણ કે, ગુરુના ઉપદેશ વિના સજ્ઞ એવા દેવના આધ થવા જ દુષ્કર છે. તે ગુરુદેવની સ્વશકત્યનુસાર ભક્તિ-વિશ્રામણા અભ્યના પૂજાદિ નિર ંતર કરવાના નિયમ સમ્યગ્દષ્ટિ જીવાને હાય છે.
સમ્યગ્દર્શન છતાં અણુવ્રતાદિ ન પણ હાય
સમ્યક્ત્વવાન આત્મા શુશ્રુષાદિ ગુણાને અવશ્ય ધારણ કરે છે, પરંતુ વ્રતના અંગીકાર માટે તેવા નિયમ નથી. સભ્યષ્ટિ આત્મા અણુવ્રતાદિ વ્રતાને અંગીકાર કરે પણ ખરા અને ન પણ કરે, કારણ એ છે કે, સમ્યકૃત્વની પ્રાપ્તિમાં દર્શનમે હનીયક ના ક્ષયાપશમ આદિ જરૂરી છે. ચારિત્રની પ્રાપ્તિમાં તેના કરતાં વિશેષ દશ નમાહનીય ઉપરાંત ચારિત્ર માહનીયકમના ક્ષયાપશમની પણ જરૂર છે.
જોકે અપૂર્ણાંકરણથી રાગદ્વેષની ગાઢ ગાંઠ ભેદાઈ જાય છે, તેથી સમ્યગૂષ્ટિ આત્માને ચારિત્રનુ પાલન તથા વ્રતાના અંગીકાર, એ જ અત્યંત ઉપાદેય ભાસે છે, તાપણ જેટલી