________________
૫૮ઃ જૈનમાર્ગની પિછાણુ
કાલાદિના અનુસારે યતના પૂર્વક સંભવિત સંયમાનુઠાનને આરાધનારા સાધુપુરુષેની નિન્દા કરનાર મહાન અનર્થને પામે છે, એમ શ્રી જિનશાસનમાં કહ્યું છે. કાલ, સંહનન અને ધૃતિ આદિને અનુરૂપ ધર્મને વિષે પરાક્રમ ફેરવનાર આત્માને તેનું શાસ્ત્રોક્ત ફળ અવશ્ય મળે છે, તેમ સમજી સર્વથા નિવિચિકિત્સ રહેવું જોઈએ.
અમૂઢદષ્ટિતા
મેક્ષમાર્ગથી રહિત અન્ય આત્માઓની વિભૂતિ-વિશેને જોઈ જેનું ચિત્ત મૂંઝાતું નથી કે બ્રાન્તિને પામતું નથી, તે આત્માઓ અમૂઢદષ્ટિ કહેવાય છે.
વિભૂતિ અને ઋદ્ધિઓ અનેક પ્રકારની હેય છે. કેટલીક વશીકરણાદિ વિદ્યાથી સંપાદિત હોય છે. કેટલીક ઉપવાસાદિ કર્ણકારી તપ કરવાથી પ્રાપ્ત થાય છે. અને કેટલીક સુવર્ણ સિદ્ધિ આદિની સાધનાથી સિદ્ધ થાય છે. તપ વગેરેથી વૈક્રિય લબ્ધિ અને આકાશગમનાદિ લબ્ધિઓ પણ પ્રાપ્ત થાય છે. અશન, પાન, ખાદિમ, સ્વાદિમ, વસ્ત્ર, પૌત્ર, આસન, શય્યાદિ અનેક પ્રકારે વડે પૂજાની પ્રાપ્તિ થવી, એ પણ ઋદ્ધિને જ પ્રકાર છે. અન્ય લિંગમાં રહેલા તથા મોક્ષમાર્ગની વિરુદ્ધ વર્તનારા આત્માઓના પણ પૂજા, સત્કાર, વિભૂતિ આદિ જોઈને જેઓ ચલચિત્ત થતા નથી, તેઓ દર્શનાચારના આચારને પાળનારા છે. શકા-વિચિકિત્સા વચ્ચે ભેદ
શંકા, કાંક્ષા, વિચિકિત્સા અને મૂઢણિતા વગેરે મિથ્યાત્વ
