________________
૪૬ઃ જૈનમાર્ગની પિછાણ
દુઃખ સહન કરીને પોતાને જ ભેગવવું પડે છે. તે વખતે તેમાંનું કઈ શરણ આપનાર થતું નથી.
(૩૯) સીંચાણે પક્ષી જેમ તેતર પક્ષીને મારે છે, તેમ આયુષ્યને ક્ષય થયે યમરાજા બાળક હેયા વૃદ્ધ હે, સર્વ કેઈને એક પલકમાં ઝડપી લે છે.
(૪૦) ત્રણે ભુવન યમરાજાને વશ થતું જેવા છતાં, જે આત્માઓને ધણું કરવાના પરિણામ થતા નથી, તે આત્માએની ધિાઈ (નિર્લજજતા)ને ધિક્કાર છે !
(૪૧) ચીકણું કર્મોથી બંધાયેલા આત્માને હિતોપદેશ પણ મહાદેષ યા દ્વેષને કરનારો થાય છે.
(૪૨) અનંત દુખના કારણભૂત ધનસ્વજનાદિક પદાર્થો અને તેનાં સાધનને વિષે આત્માને મમતા થાય છે, તથા
અનંત સુખને આપનાર મોક્ષ કે તેનાં સાધને પ્રત્યે તેવા . પ્રકારને આદર થતું નથી, તે જીવની બહુલકર્મિતાને સૂચવે છે.
(૪૩) તુચ્છ વસ્તુઓ પ્રત્યેના નેહરૂપી બંધનની બેડીથી બંધાયેલો આત્મા દુઃખસ્વરૂપ, દુઃખના ફળવાળો અને દુઃખની જ પરંપરાને આપનારે જે સંસાર છે, તેને છોડી શકતો નથી.
(૪૪) સંસારરૂપી ઘેર વનને વિષે પોતે જ ઉપાર્જન કરેલાં કર્મોરૂપી પવનથી અથડાતે જીવ વિવિધ પ્રકારનાં દુઃખહ દુઃખે અને ઘોર વિટંબણાઓને સહે છે. સંસારરૂપી અટવીમાં આ જીવ પ્રત્યેક ઠેકાણે ધન અને સ્વજનોના સમૂહનો ત્યાગ કરીને આકાશમાર્ગમાં પવનની પેઠે અદશ્ય રૂપવાળે થઈને વારંવાર ભટકે છે.
