________________
૯૦ઃ જૈનમાગની પિછાણ
તથા ઉપદેશનું ગ્રહણ શ્રવણ, મનન અને અનુષ્ઠાનાદિ મન, વચન, કાયાદિ સર્વને સાર્થક્ય કરે છે.
જિહુવા દ્વારા થતી ભક્તિને સ્વીકારવી અને ચક્ષુ દ્વારા થતી ભક્તિને ન સ્વીકારવી અથવા ચક્ષુ દ્વારા થતી ભક્તિને સ્વીકારવી અને શ્રોત્ર દ્વારા થતી ભક્તિને ન સ્વીકારવી, એ. જેમ અનુચિત છે, તેમ મન દ્વારા થતી ભક્તિને સ્વીકારવી અને તન દ્વારા થતી ભક્તિને ન સ્વીકારવી અથવા તન દ્વારા થતી ભક્તિને સ્વીકારવી પણ વચન દ્વારા થતી ભક્તિને ન સ્વીકારવી અથવા વચન દ્વારા થતી ભક્તિને સ્વીકારવી અને ધન દ્વારા થતી ભક્તિને ન સ્વીકારવી, એ પણ અજ્ઞાનનું જ એક ફળ છે તન-મન-વચન કે ધન કોઈ પણ સાધન દ્વારા થતી તીર્થકરોની ભક્તિ, સેવા કે આરાધના એકસરખી ઉપયોગી અને ઉપકારક છે, એ જાતનું સમ્યગુ જ્ઞાન અને શ્રદ્ધાન એ જ એક વિવેકનું સર્વોચ્ચ ફળ છે. | તીર્થકરેના નામના મંગલ જાપ દ્વારા તીર્થકરોના ગુણોનું ઉત્કીર્તન થાય છે. ઉત્કીર્તન બે પ્રકારનું છે. એક દ્વત્કીર્તન અને બીજું ભાવે કીર્તન દ્રવ્યત્કીર્તન પુષ્પ, વસ્ત્ર, ગંધ, અલંકારાદિ વડે થાય છે અને ભાવકીર્તન વિદ્યમાન સ ત્યગુણેના ઉત્કીર્તન વડે થાય છે. સર્વ સાવદ્ય
ગના ત્યાગરૂપ સર્વવિરતિધર્મને સ્વીકારનાર સાધુઓ માટે કેવળ ભાત્કીર્તન હિતકારી છે અને આરંભ પરૂિ ગ્રહથી યુક્ત, સાવદ્ય વ્યાપારેમાં રક્ત ગૃહને દ્રકીર્તન ભાત્કીર્તન અને ગુણકારી છે. એ વસ્તુને સ્પષ્ટપણે સમજવા માટે કૃપ-ખનનનું દષ્ટાંત છે. ફપ-ખનનની ક્રિયામાં જોકે પ્રથમ તૃષા અને પંકાદિથી વિશેષ બાધિત થવાય છે,
