________________
૬૦
જૈનધમ અને માંસાહાર રિહાર
હોત તે। એ આપત પણુ ખરા ! આથી કહેવુ પડે છે કે આજના આ બુદ્ધિત પ્રધાન યુગમાં ફલાણાએ આમ કહ્યું હતું એવી નિરાધાર વસ્તુના આધારે સત્ય સંશાધન ન થઈ શકે. અને લિખિત પુરાવાઓ વિના ખીજાએ આમ કહ્યું હતું એવા એમના પર આક્ષેપ મૂકવા એ પણ શું ઉચિત છે? અને એમની શિષ્ય પરંપરા પણ એવા આક્ષેપને કેમ સહી શકશે ?
બાકી નિષ્ફળ વ્યક્તિએ તો હર સમાજ-યુગમાં પાકતી જ રહે છે, એમની વાત જુદી છે. પણ એવાઓને કારણે બધાને ડાઘ ન લગાડી શકાય. શાસ્ત્રકારાએ તે મુનિ નહીં પણ આચાય પદને પામેલી શ્રેષ્ઠ વ્યક્તિઓને પણ એમનામાં દોષ આવતાં નીચે ઊતારી મૂકી છે. તેમ જ એમની એવી વાત ગેાપવી પણ નથી, કારણ કે શાસ્ત્રકાર તેા શુદ્ધિને મહત્ત્વ આપે છે; વ્યક્તિના પદને નહી.
ભાડુ સ્વામીને આધાર :
જે પતિત મુનિને સંધમાં સંધરી એમને વિશુદ્ધ મુનિ સાથે રાખ્યા હતા, એથી ગુરુએ કચવાટ ન થાય એ માટે એક આજ્ઞા ફરમાવી હતી, પણ વિશુદ્ધ મુનિઓનુ સમાધાન નહોતું થયું, જેથી ભદ્રબાહુ સ્વામી નેપાળમાંથી આવ્યા ત્યારે આ પ્રશ્ન કરી એમની સમક્ષ મૂકવામાં આવ્યો હતા. એમણે ત્યારે ફૅ સલા આપેલા કે “ સંયમના પાલન અર્થે મરણ થાય તેમ હોય તે અપવાદ સેવીને પણ જીવન ખચાવવું એ કતવ્ય થઈ પડે છે, કારણ કે જીવન હશે તેા ફરી વિશુદ્ધ અની સંયમની સાધનામાં પ્રગતિ સાધી શકાશે.” પાછળથી લખાયેલા ધ નિયુક્તિ ( આચાય ભદ્રબાહુકૃત )માં પણ એ જ વિચારા સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યા છે. આ કારણે એવા મુનિઓને ક્ષમ્ય માન્યા છે પણ એમને પ્રાયશ્ચિત્ત તે કરવું જ પડ્યું હતું ને ત્યાર બાદ જ એ મુનિપદને પ્રાપ્ત થયા હતા. આમ જૈન ધર્મનું આ એક વિશિષ્ટ ષ્ટિબિંદુ રહ્યું છે, જે જાણવાની ખાસ જ્વર છે.
