________________
પ્રકરણ ૫ મું - પ્રથમ ભિક્ષુ સંગિતિ વર્ષો સુધી સત્ય અને સાદાઈને પાઠ ગાંધીજી પાસેથી શીખ્યા પછી રેશનયુગમાં શરૂ શરૂમાં અઘટિત કામ માટે આપણને આંચકો લાગતો, કારણ કે ત્યાં સુધી એ પાપને સ્પર્શ કેવળ આપણું શરીરને જ સ્પર્યો હતે. પણ જ્યારે એ પાપ આપણું મન અને આત્મા સુધી પહોંચી ગયું ત્યારે પછી હવે આપણને એને સંકોચ જ મટી ગયો છે. આજે તો અનીતિ, કાળાબજાર, અપ્રમાણિક્તા, જૂઠ–પ્રપંચ અને બાદશાહી ઠાઠમાઠમાં રહેવા માટે અર્થાલાલસા અને સંપત્તિભૂખના રોગમાં આપણે એવા ઘેરાયા છીએ કે એમાં હવે આપણને કંઈ જ અજુગતું લાગતું નથી. આપણા જેવા વ્યવહારુ માણસ માટે આવક–જાવકના બે છેડા સરખા કરવા માટે આ સિવાય બીજો કોઈ ભાર્ગ જ નથી એમ આપણે હવે કહેવા લાગ્યા છીએ. આમ રેશનયુગે નીતિની બાબતમાં આપણને તારાજ કર્યા છે તેમ એ યુગમાં પણ દુષ્કાળને કારણે ખાનપાન સંબંધી આચારવિચારમાં આપણો સારો એવો ભાગ જે પેટના કારણે સંઘમાં પ્રવેશી ગયો હતે એ શરમ છેડી એમાં ખોટું શું છે એમ હવે એ માનવા લાગ્યો હતે. શાસ્ત્રપાઠની રક્ષા
આવી પરિસ્થિતિમાં દુષ્કાળ ઊતર્યા પછી જેન ભિક્ષુઓની પાટલિપુત્રમાં હાલના પટણામાં પ્રથમ ધર્મ મહાસભા મળી. શાસ્ત્રપાઠી ઘણું વિચ્છેદ ગયા હતા. ઘણુના અર્થો લુપ્ત થયા હતા, તેમ જ જે કંઈ
