________________
શંકાસ્પદ પાઠો
૨૧
સમીક્ષા : એ કાળની હવા પ્રમાણે સંખડિઓમાં માંસ-મચ્છીદારૂનો વપરાશ સામાન્ય હતો. વળી ઉપર જણુવેલી પરિસ્થિતિઓને સામને પણ કરવાનું હોય એથી શાસ્ત્રકાર તો સંખડિઓમાં જવાનો જ ઇન્કાર કરે છે. પણ અહીં અપવાદ તરીકે કઈ ખાસ સંગોમાં જ અનુમતિ આપી છે અને તે પણ ખાસ ખાસ વ્યક્તિઓને માટે જ. બધા પાઠમાં આ એક જ એવો પાઠ છે કે જેમાં મુનિને એવા ભજનમાં વહોરવા જવાની છૂટ મળે છે. પણ એને શાસ્ત્રકાર પિતે જ જુદા જુદા ૯-૧૦ સુત્રો દ્વારા જવાબ આપી દે છે.
(૧) સંખડિમાંથી ભોજન લેવા મુનિએ જવું નહીં (સૂ. ૫૪૫).
(૨) જે પૂર્વ દિશા તરફ સંખડિ હોય તો મુનિએ સંખડિ તરફ કશી જ લાલચ ન રાખતાં પશ્ચિમ દિશા ભણી જતા રહેવું. જે પશ્ચિમ બાજુ સંખડિ હોય તો પૂર્વ બાજુ તેમ જ દક્ષિણ તરફ હેય તે ઉત્તર તરફ અને ઉત્તર હોય તે દક્ષિણ તરફ વળવું (સૂ. ૫૪૬).
(૩) કેવળી ભગવાને કહ્યું છે કે સંખડિમાં જવાથી કર્મો બંધાય છે (સ. ૫૪૭).
(૪) જે મુનિ સંખડિમાં ભોજન લેવા જશે તો તે દુષ્ટ આહારમાં ફસી પડશે અર્થાત આધાકમ દોષમાં પડશે માટે મનુષ્યની હયાતિમાં કે ધ્યાતિ બાદ કરાતી સંખડિઓમાં ભોજન લેવા માટે જવું નહીં (સૂ. ૫૪૮). " (૫) જે મુનિ સંખડિ ભોજન કરશે તે કેવળી ભગવાન કહે છે કે એ દોષમાં પડે છે. વળી એ સંખડિઓમાં એકઠા થયેલા લોકે મદિરાપાન કરતા હોઈ મુનિ એમાં ફસાઈ પડે ને તેથી મદિરામર બની નશાના આવેશમાં બેહોશ બની જઈ સ્ત્રીઓમાં આસક્ત થાય. આવી રીતે ઘણું જ ગેરફાયદા હોઈ નિગ્રંથ મુનિએ પૂર્વ સંખડિ કે પશ્ચિમ સંખડિમાં ભોજન લેવા માટે જવાનો ઇરાદો ન કરવો (સૂ. ૫૫૧ ).
