________________
શંકાસ્પદ પાઠ
૧૯ કેવી રીતે બને? કારણ કે મચ્છી ચૂસીને જ ખાવી પડે છે. કાંટા એમ કાઢી શકાતા જ નથી. અને જે એમ સહેલાઈથી કાઢી શકાતા હોત તે ભારત સરકારના પ્રધાન યા કઈ મેટા અમલદાર કાંટો ગળામાં ભરાઈ રહેવાથી મરણ પામ્યા હતા એ ન બનત. તેમ જ જે મચ્છી વાપરનારાઓને પણ પૂછી જોયું હોત તોય ખબર પડી કે કાંટા એમ કાઢી શકાતા નથી. એટલે અહીં પણ આ કાંટાના પ્રશ્નને કારણે માંસને બદલે ઠળિયાવાળો ગર્ભ અને મચ્છીને બદલે છાલવાળી વનસ્પતિ એવો અર્થ સાબિત થાય છે. પાઠ ૫ મે : સે મહૂ વ મેં ગં ગં વા મ$ વા......
.........નત્ય નિરાશા ...... અર્થ : મુનિએ માંસ કે મત્સ્ય ભૂજાતા જોઈ તેમ જ પણ માટે પૂરીઓ તેલમાં તળાતી જોઈ ઊતાવળા ઊતાવળા દોડી જઈને યાચના ન કરવી. બીમાર હોય તે જુદી વાત.
ટીકાકાર લખે છે કે સંસામાં મારા પ્રેક્ષ્ય છુપતા ને નૈવ વધે આમ શાસ્ત્રકારનો મૂળ ઉદ્દેશ તો ભિક્ષુઓ લુપતાથી કેઈ ઠેકાણે ઊતાવળા ઊતાવળા દેડી ન જવું એટલું જ સૂચવવાનો છે. ફક્ત બીમાર માટે જ અપવાદ આવે છે, પણ આ પાઠમાં શું માંગવું અને શું ન ભાગવું એની કેઈ સ્પષ્ટતા નથી. એટલે એ માંસ માટે જ જાય એમ માની લેવું વધારે પડતું છે. માંસ તે એને ખપે નહીં. વળી નિશીય–છેદસૂત્રમાં તો જણાવ્યું છે કે “જે જગ્યાએ માંસ રંધાતું હોય તે જગ્યાએ અગર તો તે રસ્તે સાધુ સાધ્વીએ બને ત્યાં સુધી જવું નહીં તેમ જ રહેવું પણ નહીં. એટલે માંસ રંધાતું હોય છતાં બીજેથી પૂરી કે ગ્રાહ્ય ચીજ મળી શકવાનો સંભવ ન હોય તેવા ઘરમાં ખાસ કારણે પૂરી માટે જઈ શકાય છે પણ તે માટે બહુ વિવેકપૂર્વક જવાનું કહ્યું છે. ઊતાવળા ઊતાવળી દોડી ન જવાનું એક બીજું પણ કારણ છે કે પૂરીઓ મહેમાન માટે તળાતી