________________
શંકાસ્પદ પાડે
૧૫ આ માટે આચારાંગ–દિ. શ્રત સ્કંધ. મૂલિકા ૧.ઉ. ૧૦ માં કહ્યું છે કે જે મિત્ વા નાવ સમાજે... ......સર્વે મુને ન છg (સૂ. ૬૨૦)
અર્થ: જે મુનિ કેઈ પણ ભોજન લઈ આવ્યા બાદ તેમાંનું સારું સારું ખાઈ નરસું નરસું પરવી આવે તે તે દોષપાત્ર છે. માટે તેમ ન કરવું. કિન્તુ સારું–નરસું સર્વ કંઈ ખાઈ જવું–છાંડવું નહીં.
* આમ કઈ પણ ચીજ ન છાંડવા કે ન ખાવા લાયક ફેંકી દેવા પાછળ આ ધર્મજ્ઞાનું પાલન કરવાને ઉદ્દેશ જે સમજાય તો દશેકાલિકને આ પાઠ વનસ્પતિ અર્થ જ સિદ્ધ કરે છે એ સહેજે જ ધ્યાનમાં આવે.
આ પ્રશ્ન એક બીજી રીતે વિચારતાં પણ સમજાય છે કે જે આપણે વહુ દ્રિવે નો અર્થ બહુ હાડકાવાળું માંસ કરીએ તો પરઠવવાનો પ્રશ્ન ઊભો થાય તેમ જ મૃત્વ દ્રિયં ઓછા હાડકાવાળું માંસ ગણુએ તેપણ એથી પરઠવવું તે પડે જ. કારણ કે હાડકાં કે કાંટા ભલે પછી એ એકાદ–એની સંખ્યામાં હોય તો પણ ખાઈ શકાતા નથી એટલે વઘુ ફ્રેિંચ હોય કે ૫ ગઠ્ઠિ હોય–બન્ને સરખું જ છે. છતાં શાસ્ત્રકાર વહુ વહુ પર ભાર મૂકે છે એથી ઘણુ ઠળિયાવાળો ગર્ભ જ ઘટી શકે, કારણ કે ઘણુ ઠળિયાવાળો ખોરાક તો છાંડવો જ પડે. પણ ૨-૩ ઠળિયા આવી ગયા હોય તો તે ખાઈ શકાય છે–ફક્ત તે સચિત ન હોવા જોઈએ. અને એ રીતે પરઠવવાના દોષમાંથી બચી જવાય છે, જ્યારે હાડકાં કે કાંટા વધુ હોય કે ઓછા હોય પરઠવવા જ પડે છે.
આથી ન છાંડવાની કે બને ત્યાં સુધી ન પરઠવવાની શાસ્ત્રાજ્ઞા હોઈ અહીં માંસ–મચ્છી અર્થ બેસતો જ નથી. એથી એનો ઠળિયાવાળો ગર્ભ કે કાંટાવાળી યા છાલવાળી વનસ્પતિ એવો જ અર્થ ઘટી શકે છે.
