________________
એટલી બધી
ભાવેને આવે છે. કુતરાને ચૌદપૂધિર
જેનપ્રવચનના સમગ્ર શ્રુતજ્ઞાનને ભંડાર દ્વાદશાંગી ગણાય છે. જેમ ગૃહસ્થના ઘરમાં સારભૂત રત્નાદિ વસ્તુઓ તિજોરીમાં ભરેલી રહે છે તેમ દ્વાદશાંગી એ ગણધર ભગવતેની પેટી છે કે જેમાં જગતની સારભૂત તમામ વિદ્યાઓ ભરેલી છે. તેથી દ્વાદશાંગીને “ગણિપિટક પણ કહેવામાં આવે છે. ચૌદ પૂર્વ એ બારમા અંગોં જ એક પેટા વિભાગ છે. આ ચૌદ પૂર્વમાં જગતની એટલી બધી વિદ્યાઓ સમાઈ જાય છે કે ચૌદપૂર્વધને શ્રુતકેવલી પણ કહેવામાં આવે છે. શ્રુતજ્ઞાનના બળથી જગતના અતીન્દ્રિય ભાવેને જાણવાનું તેમનામાં એટલું બધું અલૌકિક સામર્થ્ય હોય છે કે આપણને તે તેઓ કેવળજ્ઞાની સર્વજ્ઞ ભગવંત જેવા લાગે. આ મહાપુરુષોએ પણ નમસ્કાર મંત્રને ચૌદ પૂર્વને સાર કહ્યો છે અને મરણાદિ પ્રસંગે એનું જ સ્મરણ કરવાનું વિધાન કર્યું છે. એના અક્ષરો ભલે બહુ અલ્પ છે, પણ બારે અંગના સારભૂત અર્થને તેમાં સંગ્રહ આવી
૧-ચૌદ પૂર્વધર ભગવાન ભદ્રબ હુ મીએ આવશ્યક સૂત્રો ઉપર નિયુક્તિની રચના કરી છે, તેમાં નમસ્કારમાહાભ્યનું પ્રતિપાદન કરનારે વિસ્તૃત વિભાગ છે, કે જે નમસ્કારનિર્યુક્તિના નામથી ઓળખાય છે. એમાં નમકરનું માહા તેમણે વિસ્તારથી વર્ણવેલું છે. જુઓ આવશ્યકનિયુકત ગાથા ૮૮૭ થી ૧૦૨૬. આ નિર્યુક્તિ ઉપર ભાષ્ય, ચૂર્ણિ, વૃત્તિ વગેરે અનેક વ્યાખ્યાઓ પણ રચાયેલી છે.
૨–“માર્થતા વાસ્થા૫ક્ષરત્વેડરિ દ્રારાहित्वात् । कथं पुनरेतदेवमित्याह-यो नमस्कारो 'मरणे' प्राणोपरमलक्षगे 'उपाने' समीपे भूते 'अभीक्ष्णम् । अनवरतं क्रियते
