________________
...ત્રણ વિનાશક ચેપી બદીઓ
[ v
છે, તેના જીવનમાં અભિમાનાદિ દુર્ગુણા કે વિષયવિલાસાદિ પાપવાસના અમર્યાદિત પણે કદી જ પ્રવેશ પામી શકતી નથી. આ કૃતજ્ઞતા ગુણુનું અધિકાધિક પાલન કરવા માટે આત્મા જેમ જેમ ઉત્સાહિત થતા જાય છે, તેમ તેમ તેનામાં બીજા અનેકાનેક ગુા વિકાસ પામતા જાય છે. એ, દૃષ્ટિએ કૃતજ્ઞતા, એ ગુણાનું બીજ છે. એ બીજમાંથી જ્યારે અકુરા પ્રગટવાની તૈયારી થાય છે, ત્યારે આત્મા માતાપિતાના દુષ્પ્રતિકાર ઉપકારને સુપ્રતિકાર બનાવવાના માર્ગ શેાધવા તલસે છે. ધર્મસેવા :
કૃતજ્ઞતા ગુણુનું પરિપૂર્ણ પાલન કરવા માટે કૃતજ્ઞ આત્માને સાથી પ્રથમ જે માર્ગનું દર્શન થાય છે, તે માર્ગનું નામ ધર્મની સેવા છે. એક ધર્મની સેવા જ માતાપિતાના દુષ્પ્રતિકાર ઉપકારને સુપ્રતિકાર બનાવે છે. એ જ્ઞાન થયા પછી આત્મા જે રીતે એ ધર્મની પ્રાપ્તિ માતાપિતાને થાય તેવા ઉપાયા ચેાજે છે. તેના કૃતજ્ઞતા ગુણુની માતાપિતા ઉપર પણ છાપ પાડે છે. એ છાપની અસર તળે આવેલ યેાગ્ય માતાપિતા યા વિડેલ ધર્મની પ્રાપ્તિ કરે છે. એ રીતિના ચૈાગ્ય પ્રયત્ના દ્વારા ધર્મને પામેલા તેઓ દુષ્પ્રતિકાર મટી સુપ્રતિકાર બની જાય છે. ધર્મપ્રાપ્તિ માટે અયેાગ્ય માતાપિતા પણ કૃતજ્ઞ આત્માને તેા ધર્મની સેવામાં જ આગળ વધારનારા થાય છે. કૃતજ્ઞ આત્મા એવાં માતાપિતાને ધમી બનાવવા ખાતર સ્વયં ધી મનવા પ્રયત્ન કરે છે અને એ ખાતર જ બીજો ઉપાય નહિ જણાતાં, ‘ન્હાનૌષધવત્ માતાપિતાના ત્યાગ પણ કરે છે. એ રીતે માતાપિતાના ત્યાગ કરનાર તેજ જન્મમાં અગર જન્માન્તરમાં તેવા પ્રકારના સામર્થ્ય દ્વારા અનેક
