________________
...શ્રી જિનપ્રતિમા શ્રી જિન સમાન શાથી? તરીકે ઓળખવા અને કહેવા: અથવા રમવાનાં પાનાંમાં રાજા, રાણી, ગુલામ આદિની સ્થાપના કરીને તેને તે શબ્દથી બેલાવવા : અથવા અક્ષાદિમાં આચાર્યની સ્થાપના કરીને તેને આચાર્ય તરીકે માનવા અને કહેવા ! સ્થાપનાના મૂખ્ય બે ભેદ:
સ્થાપનાના મૂખ્ય બે ભેદ છે : એક તદાકાર સ્થાપના અને બીજી અતદાકાર સ્થાપના. મૂર્તિ, ચિત્ર આદિમાં તદાકારક સ્થાપના થાય છે અને અક્ષાદિમાં અતદાકાર સ્થાપના થાય છે. તદાકાર સ્થાપના :
સ્થાના મૂખ્ય આકારની સમાનતાવાળી વસ્તુમાં સ્થાપ્યની સ્થાપના કરવી, તે તદાકાર સ્થાપના છે. જે કેસ્થાના આકારની પરિપૂર્ણ સહશતા મૂર્તિ આદિમાં નથી આવી શકતી, પણ થોડી પણ સદશતાથી તેને તદાકાર સ્થાપના કહેવામાં કઈ જાતિની હરકત નથી. એ ડી પણ સદશતાથી “સાદક્ય પ્રત્યભિજ્ઞાન” દ્વારા–“આ તે ભગવાન મહાવીર આદિ છે”—એ બંધ થઈ શકે છે. અતદાકાર સ્થાપના:
સ્થાપ્યના મૂખ્યાકારની અસમાનતાવાળી વસ્તુમાં સ્થાપના કરવી, તે અતદાકાર સ્થાપના છે. અતદાકાર સ્થાપનામાં આકારની કિંચિત્ પણ સદશતા હોતી નથી, તો પણ–આ આચાર્ય છે.”—એવું “એકત્વ પ્રત્યભિજ્ઞાન” સ્થાપનાની બુદ્ધિથી થઈ શકે છે. જેમકે–ગવર્મેન્ટના સીક્કાવાળા એક કાગળથી “આ હજાર રૂપીઆ છે.”—એ બોધ થઈ શકે છે. કાગળના ટુકડામાં-“હજાર રૂપિઆને બંધ થવામાં નિમિત્ત રૂપિઆ અને કાગળની સદશતા નથી, કિન્તુ ગવર્મેન્ટના સિક્કામાં
