________________
પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર બની જાય છે, તેથી આત્માને પ્રકાશ તથા પિષણ પ્રાપ્ત થાય છે અને અંતે આત્માને ઈશ્વરમય બનાવે છે.
એક ખ્રિસ્તી સંત પ્રાર્થના માટે કહે છે કે-સંસારની ચિંતાઓમાં ડૂબેલા તથા દેવળમાં ન જઈ શકનારાઓ માટે પણ પ્રાર્થના અશક્ય નથી. ગમે ત્યાં ગમે ત્યારે તમે ઈશ્વરની ભક્તિ કરી શકે છે-તેનું સ્મરણ કરી શકે છે.
જ્યારે ધંધે લાગેલા છે ત્યારે, પ્રવાસમાં છે ત્યારે, ગલ્લા ઉપર બેઠેલા છે ત્યારે, કંઈ કામ કરતા હો ત્યારે, સર્વ સમયે, સર્વ સંગમાં અને સર્વ સ્થળે પ્રાર્થના થઈ શકે છે. આ માર્ગે સાધકને સફળતા મળશે અને સતત જપ વડે ઈશ્વરનું નામ તેના હૃદયમાં વણાઈ જશે. અનુભવથી તેને સમજાશે કે-વારંવાર પ્રાર્થના જે મોક્ષને અદ્વિતીય ઉપાય છે, તે વાણુને જપ તેને મનની તન્મયતામાં લઈ જશે અને આત્માની અનંત સમૃદ્ધિનું મહારાજ્ય પ્રાપ્ત કરાવશે
* મંત્રજપ સંબંધી આ લખાણ પાતંજલ યોગસૂત્ર ઉપર અંગ્રેજી ટીકાના પ્રસિદ્ધ લેખક સ્વામી પ્રભવાનંદ અને ક્રીસ્ટોફર ઇશરવુડે “How to know God' (London Edition) –એ નામના પુસ્તકના પૃ. ૩૬ થી ૪૧ માં લખ્યું છે તેને આ ગુજરાતી સારાંશ છે. સહૃદય વાચકે તેમાંથી સાર ગ્રહણ કરશે એવી આશા છે.
