________________
સાહિત્ય—પ્રવાસનું પાથેય : કેશ
આ સંસારના વ્યવહારમાં અર્થકાશ–ધનભંડળ અતિ મહત્ત્વનું સ્થાન ભજવે છે. અર્થભંડળ (બેંક બેલેન્સ) વિના ગૃહસ્થ વ્યવહારી પંગુતુલ્ય છે. સંસારી ભાનવના સર્વ વ્યવહારો અર્થને આધીન છે. વિત્ત વિના ગૃહસ્થના વ્યવહારો કાર્યાન્વિત થઈ શકતા નથી.
સંસારના વ્યવહારમાં જેવું સ્થાન અર્થકેશનું છે તેવું જ સ્થાન સાહિત્ય જગતમાં શબ્દકે શેનું છે. શબ્દભંડોળ વિના કઈ પણ જિજ્ઞાસુ સાહિત્ય ક્ષેત્રમાં પદાર્પણ કરી શકતો નથી. સંસ્કૃત સાહિત્યનું ખેડાણ, ઊંડાણ કે નિર્માણ કરવા માટે શબદકેશ–શબ્દભંડોળ એ અનિવાર્ય અંગ મનાયું છે.
કેશ કંઠસ્થ હોવો જરૂરી છે. વિશાળકાય કેશગ્ર ઘણું છે. જેને લાભ વિશિષ્ટ અધિકારીઓ જ લઈ શકે છે. આથી જ અલ્પ શક્તિવાળા જીવોને ઉદ્દેશીને સ્વનામધન્ય કવિરાજ શ્રી ધનંજ્ય વિરચિત આ લઘુકેશ ગ્રન્થનું પ. પૂ. પં. શ્રી રવિવિજયજી ગણિવરના શિષ્ય પૂ. મુ. શ્રી હિતવિજયજી મહારાજ દ્વારા ખૂબ ખંત અને ઉત્સાહથી કરાયેલું વિશિષ્ટ સંપાદન થેડામાં ઘણું જ્ઞાન આપતું અતિ આદરણીય બની રહેશે.
પિયા શેરી, વ્રજભવન
- જામનગર સં. ૨૦૨૬ માગશર
પૂર્ણિમા
પં. વ્રજલાલ વાલજી ઉપાધ્યાય
અધ્યાપક: શાં ખે, સં. પાઠશાળા - (જામનગર)
