________________
સર્જકની સુવાસ : મહાકવિ ધનંજય
“દિસંધાન કવિ !”
મહાકવિ ધનંજયને મળેલું આ બિરુદ છે ! અને એનાથી કવિ ધનંજયની સ્મૃતિ થાય છે.
કવિની કલમમાંથી ઢળાયેલી શાહીમાંથી “દિસંધાન–કાવ્ય” ઊભું થયું ! એની ખ્યાતિ દિગ-દિગંતમાં ઘૂમી વળી ! અને એ સર્જને કવિના દેહ ઉપર નવું અભિધાન આલેખ્યું “દિસંધાન–કવિ !”
મહાકવિ ધનંજયની કમનીય કલમે જે જે સર્જને ઊભાં કર્યા–એમાંથી બે સર્જનેને વિદ્વાનોની દુનિયાએ ખૂબ જ સત્કાર્યા .
એક “દ્વિસંધાન કાવ્ય !” અને બીજું “નામમાલા !”
કવિ ધનંજય આજે નથી છતાં ય એમની જે કીતિ ઘૂમી રહી છે ! એમાં આ સર્જનોનો ફાળો વિશેષ કહી શકાય !
આ રહ્યાં એમની પ્રશંસાના પુષ્પો ! अनेकभेदसन्धानाः, खनन्तो हृदये मुहुः । बाणा धनञ्जयोन्मुक्ताः, कर्णस्येव प्रियाः कथम् ! ॥१॥ द्विसन्धाने निपुणतां, स तां चक्रे धनञ्जयः । यया जातं फलं तस्य, सतां चक्रे धनञ्जयः ॥२॥
ઈતિહાસની આંખે કવિનાં દર્શન કરતાં એમની જીવન–ઝરમર આડે પડદો પડેલે દેખાય છે !
છતાં ય કેટલાંક પ્રબળ પ્રમાણો એ પડદા પાછળનું આંશિક રહસ્ય ઉકેલવા સમર્થ બન્યા છે ! અને અનુમાનોના માપદંડે કવિને કાળ માપવાની મહેનત લીધી છે !
