________________
મંત્ર, સ્મૃતિ અને આજ્ઞા (આગમ)
મૂર્તિમાં સ્થાપ્યના સંબંધ વડે, મ ંત્રમાં વાસ્થ્યના સ્મરણ વડે અને આજ્ઞાપાલનમાં આજ્ઞાકારકના સંબંધ વડે પરમાત્માનું ધ્યાન થાય છે. અને પરમાત્માનું ધ્યાન એ એક પ્રકારે પેાતાના જ શુદ્ધ આત્માનું ધ્યાન છે. એ ધ્યાન સિદ્ધ કરવા માટેનું આલેખન મૂર્તિ, મ અને આગમ પૂરું પાડે છે.
આગમ આપ્તવચનરૂપ છે અને તે વચનના આદ્ય પ્રકાશક શ્રી અરિહ`ત પરમાત્મા છે. શ્રી અરિહ‘ત પરમાત્માનું અનુષ્ઠાન દ્વારા થતું સ્મરણુ જ આત્મામાં પરમાત્મપણાની બુદ્ધિ પેદા કરી આપે છે.
માહ્યાત્માનો ત્યાગ કરી, પ્રસન્ન ચિત્તવાળા અંતરાત્મા વડે પરમાત્માનું ભાવન કરવાની આજ્ઞા શાસ્ત્રોમાં ઠેરઠેર ક્માવેલી છે, તેની આરાધના મૂર્તિ, મંત્ર અને આગમ વડે થાય છે.
૧૫૯
મંત્ર વડે મનન, મૂર્તિ વડે દશન અને આગમ વડે અનુસરણ થાય છે.
મનન મનથી, દન ચક્ષુથી અને અનુસરણ કાયાથી થાય છે.
મ`ત્રથી મનનનું પરિણામ, સમ્યગ્ જ્ઞાનમાં આવે છે, મૂર્તિથી દન, પૂજન, સ્તુતિ, સ્તેાત્રનું પરિણામ સમ્યગ્ દર્શનમાં આવે છે. અને આગમથી થતા અનુસરણનું પરિણામ ચારિત્રમાં આવે છે.
ચારિત્ર ગુણુ ચેગની સ્થિરતારૂપ છે અને જ્ઞાનદન ગુણ ઉપયાગની શુદ્ધતારૂપ છે.