________________
૭૦
૯ માતા પિતાના પૂજક થવું–તેમને ત્રિકાલ પ્રણામ કરવા. પરલોકમાં હિતકારી એવા ધર્મોમાં જોડવા. સર્વ કાર્યોમાં તેમની આજ્ઞા લેવી. ઉત્તમ ખાનપાન વસ્ત્ર અલંકાર તેમને સોંપવા અને તેમના ઉપગ બાદ શેષ ખાનપાન આદિને પિતે ઉપભેગ કરે, તેજ સાચી સેવા છે. લૌકિક શાસ્ત્રકાર મનુ પણ માબાપનું ગૌરવ સર્વથી વધારે કહે છે.
उपाध्याया दशाचार्य, आचार्याणां शतं पिता । सहस्रं तु पितुर्माता, गौरवेणातिरिच्यते ॥ १॥
ઉપાધ્યાયથી દશ ગુણ આચાર્ય પૂજ્ય છે, તેથી સોગુણા પિતા અને તેથી હજાર ગુણી માતા પૂજ્ય છે. લોકોત્તર શાસ્ત્રો પણ કહે છે કે માતા પિતાને બદલ ધમ પમાડ્યા સિવાય કોઈ પણ સેવાથી પુરે થતું નથી માટે માતા પિતાની સેવા કરવી એ સપુરૂષોનો ધર્મ છે તેના માટે ભગવાન મહાવીર દેવ જેવાનું સબળ ઉદાહરણ જાણવું, પણ માબાપને શેકવાળા કરતાં પાપની પરંપરા થાય છે.
૧૦ ઉપદ્રવવાળા ગામ નગર આદિ સ્થાને છેડવાં– જે સ્થાનમાં સ્વરાજ્યને કે પરરાજ્યને જુલમ હોય, દુકાળ મરકી આદિ ભયંકર ઉપદ્રવ થતા હોય ત્યાં ન રહેવું તથા વિધિ માણસો વિગેરેના ઉપદ્રમાં રહેવાથી ધર્મ અર્થ અને કામ પૂર્વના વિનાશ પામે અને નવા વૃદ્ધિ ન થાય, તેથી ઉભય લોક બગડે છે, માટે ધર્મ આદિ સાધનોવાળા સ્થાનમાં રહેવું.
૧૧ જ્ઞાતિની મર્યાદા રાખવી–જાતિમાં-બ્રાહ્મણને દારૂ પીવે કે તલ વિગેરેનો વેપાર કરવો તથા કુલમાં ચૌલુક્ય કુલમાં મદિરા પાન. આવું નિંદનીય કાર્ય કરનારનાં
